Στο πλαίσιο των αφιερωμάτων για τα 60 χρόνια ΟΙΕΛΕ η ιστοσελίδα μας φιλοξενεί σήμερα συνέντευξη του πρώην Υφυπουργού Παιδείας (την περίοδο 2001-2004) Νίκου Γκεσούλη που ανήκει στους ανθρώπους που στήριξαν με το έργο τους την Ομοσπονδία, τον κλάδο και την εκπαίδευση εν γένει.
Από τη θέση του Υφυπουργού Παιδείας ο Νίκος Γκεσούλης έδωσε μάχη κόντρα στη λυσσαλέα προσπάθεια των σχολαρχών να μην ψηφιστεί ο Ν. 2986/2002, ένα από τα πιο άρτια νομοθετήματα για την προστασία του αγαθού της εκπαίδευσης που παρέχουν και τα ιδιωτικά σχολεία. Κι όχι μόνο αυτό, αλλά όταν επιχειρήθηκε ο νόμος αυτός να μείνει στα χαρτιά μέσω οργανωμένης «ανταρσίας» των ιδιοκτητών, εξέδωσε εφαρμοστική εγκύκλιο ισχυροποιώντας το νόμο. Έναν νόμο που όταν ψηφίστηκε (το 2002) η ΝΔ δεσμεύτηκε ότι θα ακυρώσει, αλλά όταν ήλθε στην εξουσία βρέθηκε στη θέση του Υπουργού Παιδείας η Μαριέττα Γιαννάκου, η οποία όχι μόνο δεν τον κατάργησε, αλλά έμεινε προσηλωμένη στη συνταγματική επιταγή για εποπτεία της πολιτείας στην ιδιωτική εκπαίδευση.
Ερώτηση.
Σύμφωνα με το άρθρο 16 του Συντάγματος, τα ιδιωτικά σχολεία παρέχουν
δημόσιο αγαθό, άρα πρέπει να εποπτεύονται από το Υπουργείο Παιδείας.
Ποια θα πρέπει να είναι η στάση του κράτους απέναντι στην προσπάθεια
ορισμένων να καταργηθεί η διαχρονική αυτή πρόβλεψη και να μετατραπεί
το αγαθό αυτό σε εμπόρευμα;
Απάντηση.
Δυστυχώς από την πατρίδα μας μερικές φορές, η λογική μεταναστεύει σε
άλλα μέρη κι άλλους τόπους, και τότε το αυτονόητο γίνεται ζητούμενο
όπως και στο θέμα που βάζει το ερώτημά σας. Το σχολείο όμως, για κάθε
κανονική κοινωνία ήταν είναι και θα είναι, ο χώρος όπου οι νέοι της
μορφώνονται, και διαμορφώνουν τον χαρακτήρα και την προσωπικότητα τους,
μέσα από την γνώση και την καλλιέργειά τους. Είναι δυνατόν να μην
υπάρχει η διαχρονική πρόβλεψη- εγρήγορση και εποπτεία της πολιτείας,
ώστε να παρέχεται το αγαθό της γνώσης συνεχώς, ποιοτικό και σύγχρονο,
σε κάθε νέο, ανεξάρτητα από τον τύπο του σχολείου, είτε αυτό είναι
ιδιωτικό ή δημόσιο, είτε είναι νυχτερινό ή ημερήσιο, επαγγελματικό, γενικό,
ή οτιδήποτε; Εν κατακλείδι, προφανώς και τα ιδιωτικά σχολεία παρέχουν
δημόσιο αγαθό, και πρέπει, ασφαλώς, να εποπτεύονται και να στηρίζονται
από το Υπουργείο Παιδείας.
Ερώτηση.
Το 2014 η Κομισιόν, με αφορμή την έκδοση χιλιάδων παράνομων τίτλων
σπουδών (περίπτωση ιδιωτικών ΤΕΕ Άρτας κτλ.) από ιδιωτικά σχολεία,
ζήτησε από την ελληνική κυβέρνηση να λάβει σοβαρά μέτρα διασφάλισης
της ποιότητας των παρεχόμενων εκπαιδευτικών υπηρεσιών και, κυρίως, της
νομιμότητας των εκδιδόμενων τίτλων σπουδών στα ιδιωτικά σχολεία. Πώς
θα πρέπει η πολιτεία να προστατεύσει το δημόσιο συμφέρον, αλλά και την
ισονομία ανάμεσα σε μαθητές που φοιτούν σε δημόσια και ιδιωτικά
σχολεία;
Απάντηση.
Η συνολική απάντηση σε όλα τα ερωτήματα, αυτού του είδους, θα μπορούσε
να είναι πολύ απλή και εύκολη, κατά την γνώμη μου. Αρκεί όλη η
αξιολόγηση – πιστοποίηση των γνώσεων και δεξιοτήτων – όλων των νέων,
είτε είναι από ιδιωτικό είτε είναι από δημόσιο σχολείο, να γίνεται
ενιαία και από κοινού γραπτώς με καλυμμένα τα γραπτά τους.
Ερώτηση.
Στην περίπτωση που τα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια λειτουργούν ως αμιγείς
επιχειρήσεις, κατά παράβαση του Συντάγματος, πρέπει να μπορούν να
εκδίδουν ισότιμους με τα δημόσια τίτλους σπουδών;
Απάντηση.
Ήδη ξεκίνησε η εποχή όπου στην παγκόσμια αγορά εργασίας και της
υψηλής γνώσης και δεξιοτήτων, δεν αξιολογούνται πλέον οι τίτλοι
σπουδών, αλλά οι γνώσεις και οι δεξιότητες του ενδιαφερομένου για την
πρόσληψή του. Μετράει δηλαδή, ποιος μπορεί να κάνει την δουλειά.
Επειδή όμως, στη χώρα μας, ο τίτλος σπουδών έχει ακόμη ισχυρό
αντίκρισμα στην επαγγελματική αποκατάσταση του νέου, κυρίως στο
Ελληνικό Δημόσιο, πρέπει και επιβάλλεται οι τίτλοι σπουδών να είναι
ισότιμοι και να αποκτούνται, όπως είπαμε και πιο πάνω, με αδιάβλητο
και ενιαίο τρόπο από το κράτος. Δηλαδή, η αξιολόγηση – πιστοποίηση των
γνώσεων και δεξιοτήτων όλων των νέων να γίνεται αδιάβλητα, ενιαία
και αντικειμενικά, από κοινού, δηλ. γραπτά και με καλυμμένες κόλλες.
Ερώτηση.
Τα στοιχεία πρόσφατης μεγάλης έρευνας σε 1150 περίπου συναδέλφους μας
έδειξαν ότι οι ιδιωτικοί εκπαιδευτικοί έχουν υψηλό ακαδημαϊκό προφίλ.
Περίπου το 60% έχει μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών και ένα πολύ μεγάλο
ποσοστό έχει παρακολουθήσει σεμινάρια επιμόρφωσης/κατάρτισης. Με
γνώμονα ότι οι ιδιωτικοί εκπαιδευτικοί διορίζονται από το Υπουργείο
Παιδείας, συμφωνείτε ότι θα πρέπει να ορίζονται σε όλες τις θέσεις
της δημόσιας διοίκησης, μεταφέροντας την εμπειρία τους από τα ιδιωτικά
σχολεία;
Απάντηση.
Σε κάθε κοινωνική, επιχειρηματική και πολιτική δραστηριότητα τα
σημαντικά και σπουδαία στελέχη που έχουν ικανότητές – γνώσεις και
δεξιότητες που τα καθιστούν χρήσιμα και απαραίτητα σε ένα τομέα,
πρέπει να τα αντλείς από τις μεγαλύτερες δεξαμενές και να τα
αξιοποιείς. Κι αυτό γιατί τότε μόνο πετυχαίνεις καλύτερα
αποτελέσματα, βελτιώνεις τα πράγματα και κάνεις προκοπή. Είναι
αυτονόητο λοιπόν η αναζήτηση και η επιλογή στελεχών εκπαίδευσης να
γίνεται και από την δεξαμενή της ιδιωτικής εκπαίδευσης. Μια τέτοια
επιλογή θα πρέπει να την προσεγγίσουμε, όχι μόνο ως δικαίωμα των
ιδιωτικών εκπαιδευτικών, αλλά κυρίως ως υποχρέωση τις πολιτείας να
αναζητά π α ν τ ο ύ τους καλύτερους και τους αρίστους, να στελεχώσει
την πυραμίδα της εκπαίδευσης, στην εποχή της γνώσης της και της 4ης
βιομηχανικής επανάστασης που ήδη τρέχει και αναδιανέμει παγκόσμια
την εργασία και τον πλούτο.
Δυστυχώς όμως, πολλές φορές στο τόπο μας, στη σύγχρονη εποχή, το
Αυτονόητο καθίσταται ζητούμενο όπως προανέφερα.
Ερώτηση.
Το τελευταίο διάστημα παρατηρείται το φαινόμενο της επέκτασης της
παραπαιδείας στο χώρο της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, μέσω της
ανεξέλεγκτης ίδρυσης παράνομων φροντιστηρίων δημοτικού-κέντρων
μελέτης, χωρίς κανέναν έλεγχο από την πολιτεία και με σαφείς κινδύνους
για την ψυχοσυναισθηματική ισορροπία των παιδιών σε τρυφερή ηλικία,
που ιδρυματοποιούνται σε περιβάλλον τάξης από τις 8 το πρωί και συχνά
έως τις 10 το βράδυ. Ποια είναι η θέση σας για το ζήτημα;
Απάντηση.
Ήθελα πολύ να ήξερα πού βρίσκεται εκείνος ο συνήγορος του παιδιού και
τι κάνει, για όλες αυτές τις πολύ σοβαρές καταγγελίες σας.
Το σχολείο είναι ο χώρος της αγωγής, της γνώσης και εν γένει της
διαμόρφωσης της προσωπικότητας των νέων και της κοινωνίας μας. Πρέπει
επομένως να έχει αμέριστο το ενδιαφέρον και τη φροντίδα της
πολιτείας, αλλά και την ευαισθησία και ευθύνη από όλους μας.
Δυστυχώς όμως σ’ αυτόν τον τόπο, στο επίκεντρο του δημόσιου
προβληματισμού και διαλόγου της κοινωνίας μας σήμερα βρίσκονται οι
συνταξιούχοι και όχι οι νέοι, τα παιδιά. Στο δε Υπουργείο Παιδείας
κατά κανόνα οι Υπουργοί ασχολούνται με το εξεταστικό (για
ψηφοθηρικούς λόγους) και όχι με τα παιδιά και με τα καίρια ζητήματα
που εσείς αναδεικνύετε και πολύ καλά κάνετε. Παρακαλώ, κοιτάξτε πως
αντιμετωπίζεται το ολοήμερο σχολείο το οποίο αναπτύξαμε το 2002 – 2003,
και που, αν το φροντίσουν έστω και στοιχειωδώς, θα απαντήσει στις
εκπαιδευτικές και κοινωνικές ανάγκες που οδηγούν τους γονείς σε τέτοιες
κακές επιλογές για τα παιδιά τους. Έξαλλου, θα σας θυμίσω την έρευνα
για το ολοήμερο σχολείο, που είχατε κάνει το 2003, αν θυμάμαι καλά
ως ΟΙΕΛΕ – ΓΣΕΕ και τα καταπληκτικά αποτελέσματα που πήρατε για την
χρησιμότητα και την αποδοχή του από την Ελληνική κοινωνία.
Ερώτηση.
Αντιγράφουμε από την απόφαση 622/2010 του ΣτΕ: «Οι διατάξεις των
παραγράφων 1 και 8 του άρθρου 16 του Συντάγματος αποσκοπούν στην
εξυπηρέτηση του συμφέροντος της εκπαίδευσης και για τον λόγο ότι
εξασφαλίζουν στους ιδιωτικούς εκπαιδευτικούς λειτουργούς σταθερές,
κατά το δυνατόν, συνθήκες εργασίας, ώστε να μπορούν απερίσπαστοι να
εκτελούν τα καθήκοντά τους για την αποτελεσματικότερη εκπλήρωση του
σκοπού της Παιδείας, ο οποίος, κατά τα προεκτεθέντα, έχει αναχθεί σε
συνταγματικό λόγο δημοσίου συμφέροντος». Ένα καθεστώς ελεύθερων,
αναιτιολόγητων απολύσεων εξυπηρετεί τη συνταγματική επιταγή; Πώς θα
πρέπει να διασφαλίζονται στοιχειώδεις όροι εργασιακής δικαιοσύνης για
τους ιδιωτικούς εκπαιδευτικούς και προστασίας του δημόσιου συμφέροντος
στα ιδιωτικά σχολεία;
Απάντηση.
Μου κάνει εντύπωση ότι ακόμα, και μετά από 14 χρόνια, από τότε που
ήμουνα στο υπουργείο παιδείας, αυτό αποτελεί ζητούμενο για κάποιους
εμμονικούς ιδιοκτήτες σχολείων.
Η θέση μου βέβαια, παραμένει η ίδια με εκείνη που νομοθετήσαμε τότε ως
υπουργείο Παιδείας, όπως θα θυμάστε κάποιοι από σας, για το εκπαιδευτικό προσωπικό
της ιδιωτικής εκπαίδευσης. Προφανώς το ΣτΕ τοποθετείται ορθά με την
απόφαση 622/2010.
Ερώτηση.
Για το τέλος της συνέντευξης, θα θέλαμε να μας αναπτύξετε σύντομα τη
γενική σας άποψη για τον ρόλο της ιδιωτικής εκπαίδευσης στη σημερινή
κοινωνία.
Απάντηση.
Για μένα, φίλοι μου, το ζητούμενο είναι η καλή και χωρίς αποκλεισμούς
σύγχρονη εκπαίδευση των νέων μας, ανεξάρτητα από το αν αυτή προέρχεται
από Δημόσιο, ή από Ιδιωτικό σχολείο.
