Το μύθο της ισχυρής οικονομίας και της “συστηματικής προσπάθειας ενίσχυσης του εισοδήματος των Ελλήνων” που προωθεί η κυβέρνηση, διαλύει η Ετήσια ‘Εκθεση του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ που παρουσιάστηκε πριν λίγες ημέρες. Αξίζει τον κόπο να μελετήσει κανείς τα βασικά συμπεράσματα της Έκθεσης για να διαπιστώσει ότι η Ελλάδα είναι μια χώρα που μαραζώνει, καθώς οι πολίτες της ζουν αντιμέτωποι με τη φτώχεια και την ανεργία, το επιχειρηματικό της μοντέλο είναι απαρχαιωμένο, οι εργασιακές σχέσεις είναι τραγικές, οι συνθήκες ζωής συνεχώς επιδεινώνονται.
Ας δούμε κάποια από τα βασικά συμπεράσματα της Έκθεσης:
- Η Ελλάδα είναι πρωταθλήτρια της ανεργίας στην Ε.Ε. Το ποσοστό απασχόλησης που ανέρχεται στο 61,8% του γενικού πληθυσμού αποτελεί το δεύτερο χαμηλότερο στην Ευρώπη. Επίσης, το ποσοστό ανεργίας, καταγεγραμμένο στο 11,1%, είναι το δεύτερο υψηλότερο στην Ένωση. Ιδιαίτερα υψηλά είναι τα ποσοστά ανεργίας σε νέους και σε γυναίκες.
- Οι συνθήκες εργασίας και η εκμετάλλευση που υφίστανται οι Έλληνες εργαζόμενοι θυμίζουν την απαρχή της βιομηχανικής επανάστασης. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Eurofound, οι εργαζόμενοι στη χώρα μας δηλώνουν σε ποσοστό 64,3% ότι δουλεύουν, πάντα ή συχνά, υπό συνθήκες πολύ υψηλών ρυθμών εργασίας και σε ποσοστό 56,2% ότι έχουν, πάντα ή συχνά, σφιχτές
προθεσμίες όσον αφορά τον χρόνο διεκπεραίωσης των εργασιών τους. Επίσης, το 24,7% των εργαζομένων στην Ελλάδα δηλώνει ότι αφιερώνει, καθημερινά ή αρκετές ώρες την εβδομάδα, μέρος του ελεύθερου χρόνου του προκειμένου να καταφέρει να καλύψει διάφορες εργασιακές του υποχρεώσεις. - Για όλη αυτή τη σκληρή εργασία, τι συμβαίνει με τις αμοιβές; Την περίοδο 2019-2023 η Ελλάδα καταγράφει τη μεγαλύτερη ποσοστιαία μείωση του πραγματικού εισοδήματος από εργασία (-8,3%) σε σχέση με όλες τις χώρες της ΕΕ-27! Επομένως, η Ελλάδα όχι απλώς δεν συγκλίνει με την ΕΕ-27 σε όρους κοινωνικής βιωσιμότητας, αλλά αποκλίνει ταχύτατα και από τις βόρειες ευρωπαϊκές χώρες και από τις περιφερειακές χώρες, που αναπτύχθηκαν την ίδια περίοδο ραγδαία. Το πραγματικό μέσο ωρομίσθιο (σε μονάδες αγοραστικής δύναμης – PPS) το 2023 αποτελεί το χαμηλότερο στην ΕΕ-27!
- Ο θηριώδης βαθμός εκμετάλλευσης των εργαζόμενων από τους επιχειρηματίες καταγράφεται στις κατηγορίες εργασίας όπου παρατηρείται πολύ χαμηλό ωρομίσθιο. Σε κλάδους όπως οι κατασκευές, οι επιχειρήσεις ρεύματος, φυσικού αερίου και ατμού, ο τουρισμός και η εστίαση, που τα κέρδη των επιχειρήσεων είναι ιλιγγιώδη, έχουμε το θλιβερό “προνόμιο” των χαμηλότερων ωρομισθίων στην Ευρώπη! Και κάτι που μας ενδιαφέρει, ως κλάδο. Τα ωρομίσθια στην εκπαίδευση είναι τα τέταρτα χαμηλότερα στην Ε.Ε., παρά το γεγονός ότι ο τζίρος σε ιδιωτικά σχολεία, κολλέγια κ.λπ. εκτοξεύεται.
- Τα ευρήματα πολλών από τους δείκτες κοινωνικής βιωσιμότητας στην Ελλάδα δείχνουν μια σημαντική επιδείνωση των κοινωνικών συνθηκών μετά το 2020. Χαρακτηριστικά καταγράφεται ότι το 2023 το 21,8% των ανηλίκων και το 18,3% των ενηλίκων βρίσκονται σε κίνδυνο φτώχειας. Το ποσοστό των νέων ηλικίας 18-24 ετών σε σοβαρή υλική και κοινωνική στέρηση στην Ελλάδα είναι πάνω από δύο φορές πιο υψηλό από το αντίστοιχο ευρωπαϊκό. Την τριετία 2021-2023 περίπου το 36% των νοικοκυριών στην Ελλάδα ανταπεξέρχονταν με πολύ μεγάλη δυσκολία στις δαπάνες για την κάλυψη των βασικών τους αναγκών.
- Το σοβαρότερο πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας είναι οι διαρθωτικές αδυναμίες του συστήματος και η τραγική ανεπάρκεια των επιχειρήσεων που εμμένουν σε ένα απαρχαιωμένο μοντέλο λειτουργίας. Η Ελλάδα βρίσκεται αρκετά χαμηλά στην κατάταξη μεταξύ των 27 κρατών-μελών της ΕΕ ως προς την καινοτόμα δράση, αφού το 2023 βρέθηκε στην 21η θέση. Επίσης, η χώρα μας έχει τις χαμηλότερες εξαγωγές προϊόντων υψηλής τεχνολογίας ως ποσοστό του συνόλου των εξαγωγών ανάμεσα στα κράτημέλη της ΕΕ. Η καθυστέρηση του ψηφιακού μετασχηματισμού της Ελλάδας αναδεικνύεται και από την τεχνολογική διάρθρωση του τριτογενούς τομέα, καθώς ο κλάδος των υπηρεσιών υψηλής τεχνολογίας έντασης γνώσης παρέμεινε στάσιμος. Η τεχνολογική αυτή επιβράδυνση της χώρας, δεν επιτρέπει την απορρόφηση νέων με υψηλά προσόντα, με αποτέλεσμα το brain drain (τη μαζική έξοδο των ταλαντούχων νέων μας στο εξωτερικό).
- Το κράτος εμφανίζει αδυναμία στην είσπραξη των άμεσων φόρων, καθώς δεν μπορεί (ή δεν θέλει) να αντιμετωπίσει την φοροδιαφυγή. Το ύψος των οποίων το 2023 ανήλθε στο 10,6% του ΑΕΠ, έναντι 13,4% του ΑΕΠ στην Ευρωζώνη. Έτσι, μετακυλίει τα βάρη στα συνήθη υποζύγια, στους μη προνομιούχους, εισπράττοντας από τους έμμεσους φόρους σε τέτοιο βαθμό, ώστε το 2023 να έχουμε το υψηλότερο επίπεδο δημόσιων εσόδων συγκριτικά με τον μέσο όρο της Ευρωζώνης! Από αυτή τη ροή χρημάτων, φυσικά, δεν επωφελούνται ούτε τα δημόσια αγαθά, ούτε οι εργαζόμενοι, ούτε οι πολίτες που ζουν στο κοινωνικό περιθώριο, αλλά τρέφονται οι κηφήνες του συστήματος και οι επιτήδειοι που καταληστεύουν τα δημόσια ταμεία.
Από τα συμπεράσματα αυτά που επιλέξαμε να παρουσιάσουμε καταδεικνύεται η αναγκαιότητα οι εργαζόμενοι να παλέψουμε πιο δυνατά και συγκροτημένα για δίκαιες αμοιβές, για καλύτερες συνθήκες εργασίας και για ουσιαστική αναδιανομή του εισοδήματος. Οι νεοσυντηρητικές πολιτικές που διογκώνουν την αδικία και τις ανισότητες και κρατούν την Ελλάδα δέσμια σε ένα παραγωγικό μοντέλο υπανάπτυξης και μιζέριας, πρέπει να ανατραπούν.
