Απολύτως ενδεικτικά των συνεπειών της απορρύθμισης, της έλλειψης εποπτείας και της αποδυνάμωσης του θεσμού των συλλογικών συμβάσεων είναι τα ευρήματα της δεύτερης έρευνας του ΙΝΕ-ΓΣΕΕ για την ποιότητα στην εργασία (η συγκεκριμένη σχετίζεται με την διευθέτηση του χρόνου εργασίας, η πρώτη σχετιζόταν με την εργασιακή καταπόνηση και εξουθένωση). Πέρα από τα κρίσιμα γενικά στοιχεία της έρευνας, είναι ενδεικτικό του βαθμού εκμετάλλευσης στο χώρο της ιδιωτικής εκπαίδευσης πως οι εργαζόμενοι στον κλάδο μας είναι δεύτεροι σε απλήρωτη υπερεργασία και στις πρώτες θέσεις σε υπερεργασία άνω των 6 ωρών την εβδομάδα!
Τα γενικά στοιχεία: Σαρώνει η εργασιακή εκμετάλλευση
Οι νόμοι Χατζηδάκη-Γεωργιάδη που απορρύθμισαν το χώρο της εργασίας, η αναιμική εποπτεία και η πλήρης υποβάθμιση του θεσμού των συλλογικών διαπραγματεύσεων έχει γιγαντώσει το βαθμό της εργασιακής εκμετάλλευσης. Από την έρευνα του ΙΝΕ-ΓΣΕΕ που υπογράφουν ο Διευθυντής του Ινστιτούτου Χρήστος Γούλας και η επιστημονική συνεργάτιδα του ΙΝΕ Σταυρούλα Μιχοπούλου και στην οποία συμμετείχαν 1305 εργαζόμενοι, προκύπτουν άκρως ανησυχητικά στοιχεία που αποδεικνύουν το βαθμό της απορρύθμισης και εκμετάλλευσης των εργαζόμενων, αλλά και των κινδύνων που προκύπτουν για την οικονομία και την ανάπτυξη της χώρας.
- Πόσο παραπάνω από τη σύμβασή τους δουλεύουν οι εργαζόμενοι;
Οι εργαζόμενοι που δουλεύουν το ωράριο που προβλέπει η σύμβασή τους είναι, όπως θα ανέμενε κανείς για την σημερινή Ελλάδα, η μειονότητα. Το 52% των ερωτώμενων δήλωσε ότι δουλεύει περισσότερες ώρες από όσες προβλέπει η σύμβασή τους. Σημαντικό να αναφερθεί ότι το 30% περίπου εργάζεται τουλάχιστον 6 ώρες την εβδομάδα πάνω από όσα ορίζει η σύμβασή τους, ενώ το 10% περίπου εργάζεται τουλάχιστον 10 ώρες την εβδομάδα παραπάνω.
Σημαντικό για το χώρο της ιδιωτικής εκπαίδευσης είναι το εύρημα που συσχετίζει την υπερεργασία με το επίπεδο εκπαίδευσης. Το 55% των ερωτηθέντων με μεταπτυχιακό ή διδακτορικό τίτλο εργαζόταν πάνω από 10 ώρες την ημέρα τουλάχιστον μία φορά τον μήνα, ενώ μικρότερα είναι τα αντίστοιχα ποσοστά για τους ερωτηθέντες των υπόλοιπων επιπέδων εκπαίδευσης: 43% των αποφοίτων ΑΕΙ/ΤΕΙ, 49% εκείνων με τεχνική εκπαίδευση και επαγγελματική κατάρτιση, 34% των αποφοίτων λυκείου και 27% με εκπαίδευση έως και το γυμνάσιο.
- Αμείβονται για την υπερεργασία τους;
Και σε αυτό το ερώτημα, δυστυχώς οι απαντήσεις είναι οι αναμενόμενες. Το 65% των ερωτώμενων αναφέρουν πως δεν αμείβονται καθόλου ή αμείβονται μερικά (49% και 16%) για τις ώρες υπερεργασίας τους.
Αξιοσημείωτο εύρημα είναι ότι σχεδόν 7 στους 10 (68%) από τους ερωτηθέντες με μεταπτυχιακό ή διδακτορικό δίπλωμα και 1 στους 2 (50%) εκείνων με πτυχίο ΑΕΙ/ΤΕΙ καθώς και με τεχνική εκπαίδευση και επαγγελματική κατάρτιση δήλωσαν πως δεν λάμβαναν αμοιβή για τις επιπλέον ώρες εργασίας τους. Άρα, οι εργαζόμενοι υψηλότερου εκπαιδευτικού επιπέδου και προσόντων στην Ελλάδα όχι μόνο εργάζονταν πέραν του χρόνου που όριζε η σύμβαση εργασίας τους, αλλά και σε μεγάλο ποσοστό δεν αμείβονταν για την υπερεργασία τους. Αυτό σχετίζεται σε σημαντικό βαθμό με την πολύ μεγάλου βαθμού παρανομία στο χώρο της ιδιωτικής εκπαίδευσης.
- Δουλεύουν Σαββατοκύριακα;
H πλειονότητα των εργαζόμενων (56%) εργάζονται Σαββατοκύριακα με το 41% εκ των οποίων να δηλώνουν ότι εργάζονται πάνω από 2 Σαββατοκύριακα το μήνα.
Εδώ, όπως αναμενόταν λόγω κυρίως της εξωδιδακτικής απασχόλησης των εκπαιδευτικών, διαπιστώνουμε ότι το υψηλότερο ποσοστό (38%) από τους ερωτηθέντες με μεταπτυχιακό ή διδακτορικό δίπλωμα δήλωσε ότι έπρεπε να εργαστεί και τον ελεύθερο χρόνο του για να ανταποκριθεί στις εργασιακές υποχρεώσεις του. Ακολουθούν οι απόφοιτοι ΑΕΙ/ΤΕΙ (29%), εκείνοι με τεχνική εκπαίδευση και επαγγελματική κατάρτιση (22%) και οι απόφοιτοι λυκείου καθώς και όσοι είχαν εκπαίδευση έως και το γυμνάσιο (18%).
Τι συμβαίνει στο χώρο της ιδιωτικής εκπαίδευσης
Από την έρευνα διαπιστώνουμε πως οι δύο κλάδοι των οποίων οι εργαζόμενοι δεν αμείβονται για την υπερεργασία τους είναι το 71% των εργαζομένων στην ενημέρωση και επικοινωνία και το 60% των ιδιωτικών εκπαιδευτικών, γεγονός πολύ ανησυχητικό για το χώρο μας.
Εντυπωσιακό είναι το εύρημα ότι το 35% περίπου των συναδέλφων δηλώνουν στην έρευνα ότι υποχρεώνονται να εργαστούν πάνω από 10 ώρες την ημέρα τουλάχιστον δύο φορές το μήνα, στοιχείο που ταιριάζει απόλυτα με την εικόνα που έχουμε κυρίως για την ιδιωτική προσχολική εκπαίδευση.
Επίσης, το 32% των ιδιωτικών εκπαιδευτικών δήλωσε ότι αναγκάζεται σε εργασία το Σαββατοκύριακο.
Τέλος, το 54% των εκπαιδευτικών, το υψηλότερο ποσοστό από κάθε άλλο κλάδο της οικονομίας, δήλωσε ότι υποχρεώνεται να εργαστεί στον ελεύθερο χρόνο του για να ανταποκριθεί στις ανάγκες της εργασίας του.
Το σύνολο της έρευνας του ΙΝΕ-ΓΣΕΕ μπορείτε να το δείτε εδώ.
