Η διαρκώς επιδεινούμενη οικονομική κρίση λόγω των αδιεξόδων που έχει προκαλέσει η πολιτική απορρύθμισης της αγοράς και της εργασίας που εφαρμόζεται τις τελευταίες δεκαετίες στην Ευρωπαϊκή Ένωση και των συνεπειών του ουκρανικού πολέμου, αλλά και σεισμικές αλλαγές στο χώρο της εργασίας (όπως το Big Quit) υποχρεώνουν το Ευρωκοινοβούλιο να επιβάλλει στα κράτη-μέλη του μέτρα για την αύξηση των μισθών και την ενίσχυση των συλλογικών διαπραγματεύσεων. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με σημερινή ανακοίνωση του Συμβουλίου της Ευρώπης, η Ευρωβουλή κατέληξε σε συμφωνία με το Συμβούλιο σχετικά με τους κανόνες της ΕΕ για τον καθορισμό επαρκών κατώτατων μισθών, όπως αυτοί προβλέπονται από την εθνική νομοθεσία ή τις συλλογικές συμβάσεις.
Σύμφωνα με τη συμφωνία αυτή:
- Σε όλα τα κράτη-μέλη πρέπει να ληφθεί μέριμνα, ώστε ο κατώτατος μισθός να καλύπτει να εξασφαλίζει «αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης», μέσω συνεχών διαπραγματεύσεων και την ενεργό συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων
- Θα πρέπει να ενισχυθεί αποφασιστικά η δυνατότητα σύναψης συλλογικών συμβάσεων. Σε χώρες, μάλιστα, που λιγότερο από το 80% των εργαζόμενων δεν καλύπτονται από συλλογικές συμβάσεις, θα πρέπει άμεσα να ληφθούν μέτρα για την ενίσχυση του θεσμού των συλλογικών διαπραγματεύσεων.
Η κατάσταση στην Ελλάδα
Η Ελλάδα κατατάσσεται στις «πρωταθλήτριες» χώρες καταστρατήγησης της ευρωπαϊκής νομοθεσίας περί συλλογικών διαπραγματεύσεων. Το 2012 ο ισχύων κατώτατος μισθός στον ιδιωτικό τομέα ήταν 751 ευρώ (αυτό προέβλεπε η Εθνική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας που είχαν συμφωνήσει εργαζόμενοι και εργοδότες). Όμως με την περίφημη Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου 6/2012 ο μισθός ορίστηκε δια νόμου (χωρίς συλλογική διαπραγμάτευση) στα 586 ευρώ (μείωση κατά 22%), ενώ θεσπίστηκε για τους νέους ο (ντροπιαστικός) υποκατώτατος μισθός των 511 ευρώ! Ταυτόχρονα με νομοθετικές παρεμβάσεις της τότε κυβέρνησης Σαμαρά, καταργήθηκαν επί της ουσίας οι συλλογικές διαπραγματεύσεις, με αποτέλεσμα τη δραματική συρρίκνωση των μισθών των εργαζόμενων στον ιδιωτικό τομέα. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε ότι η κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων στην ιδιωτική εκπαίδευση (Φροντιστήρια Μέσης Εκπαίδευσης, Κέντρα Ξένων Γλωσσών και ΙΕΚ) προκάλεσαν την κατά 60-70% κατάρρευση των αποδοχών των εκπαιδευτικών που εργάζονταν στους χώρους αυτούς.
Η σημερινή κυβέρνηση της ΝΔ με το Ν. 4635/2019 κατάργησε τη μερική αποκατάσταση των συλλογικών διαπραγματεύσεων που είχαν επιτευχθεί με το Ν. 4472/2017, με αποτέλεσμα η συντριπτική πλειονότητα των Ελλήνων εργαζόμενων είτε να μην καλύπτεται από συλλογική σύμβαση είτε η σύμβαση αυτή να μην ανταποκρίνεται στις στοιχειώδεις ανάγκες τους.
Είναι βέβαιο ότι οι Έλληνες εργοδότες και οι πολιτικοί τους παραστάτες δεν θα δουν ευνοϊκά την κοινή απόφαση του Ευρωκοινοβουλίου και του Συμβουλίου της Ευρώπης και τα βήματα για την σταδιακή αποκατάσταση γνήσιων, ελεύθερων συλλογικών διαπραγματεύσεων θα ναρκοθετηθούν. Είναι στο χέρι των εργαζόμενων να εφαρμοστεί στην πράξη το νέο ευρωπαϊκό νομοθετικό πλαίσιο.
Συλλογικές συμβάσεις στην ιδιωτική εκπαίδευση
Όπως προαναφέρθηκε, με τις νομοθετικές αποφάσεις της τρικομματικής (ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, ΔΗΜΑΡ) κυβέρνησης Σαμαρά, οι μέχρι τότε ισχύουσες συλλογικές συμβάσεις κατέρρευσαν. Αυτό είχε δραματικές επιπτώσεις κυρίως στους ιδιωτικούς εκπαιδευτικούς στα Φροντιστήρια Μέσης Εκπαίδευσης, στα Κέντρα Ξένων Γλωσσών και στα ιδιωτικά ΙΕΚ που είδαν τις αποδοχές τους να γκρεμίζονται σχεδόν κατά 70%. Δυσμενείς επιπτώσεις, όμως, είχε η κατάρρευση όλων των συλλογικών συμφωνιών (μεταξύ των οποίων και Διαιτητικών Αποφάσεων) για τους εκπαιδευτικούς των ιδιωτικών σχολείων, που έχασαν κατοχυρωμένα θεσμικά αιτήματα, όπως την κατά 90% μείωση των διδάκτρων για τα παιδιά που φοιτούσαν στο σχολείο που εργάζονταν.
Με τη μερική αποκατάσταση των συλλογικών διαπραγματεύσεων επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, η ΟΙΕΛΕ σε συνεργασία με πρωτοβάθμια σωματεία στο χώρο των Φροντιστηρίων Μέσης Εκπαίδευσης και των Κέντρων Ξένων Γλωσσών επιχείρησε να συναφθούν νέες συλλογικές συμβάσεις στους χώρους αυτούς με σημαντική αύξηση αποδοχών. Όμως στην περίπτωση των Φροντιστηρίων οι εργοδότες τεχνηέντως απείχαν (μάλιστα λίγο αργότερα προσέφυγαν στο ΣτΕ για να …μειωθεί το ωρομίσθιο στα 3,50 ευρώ την ώρα!) και στο χώρο των Κέντρων Ξένων Γλωσσών, η διαιτήτρια του ΟΜΕΔ παρέδωσε στα δύο μέρη ένα απαράδεκτο σχέδιο σύμβασης που η Ομοσπονδία αρνήθηκε να υπογράψει.
Η αποκατάσταση των συλλογικών διαπραγματεύσεων και η θέσπιση δίκαιων και βιώσιμων εργασιακών σχέσεων είναι πάγιο αίτημα της ΟΙΕΛΕ. Θα συνεχίσουμε οργανωμένα και ενωμένα να δίνουμε τη μάχη για την εκπλήρωση των στόχων μας.
