Χθες ενημερώσαμε για την παράδοση, εκ μέρους του ΔΣ της ΟΙΕΛΕ στην πολιτική ηγεσία του Υ.ΠΟ.ΠΑΙ.Θ., μιας απόφασης-ορόσημου του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ που ζητά από τα κράτη-μέλη του να λάβουν όλα τα απαιτούμενα μέτρα για την εποπτεία και τη ρύθμιση ζητημάτων ιδιωτικής εκπαίδευσης και να αναγνωρίσουν την απειλή της εμπορευματοποιημένης εκπαίδευσης. Ας μιλήσουμε λίγο πιο αναλυτικά για την απόφαση αυτή και την πιθανή επίδρασή της στα παγκόσμια εκπαιδευτικά πράγματα.
ΤΟ ΠΡΟΦΙΛ ΤΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ
Το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ (HumanRightsCouncil-HRC) είναι ο μεγαλύτερος διακυβερνητικός Οργανισμός στον κόσμο που ενεργοποιείται στο χώρο των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Η απόφαση που ελήφθη στην 29η Συνεδρίαση του HRCκρίνεται ως θεμελιώδης από την EducationInternational, το Παγκόσμιο Συνδικάτο των Εκπαιδευτικών, καθώς για πρώτη φορά στην ιστορία του, με ομοφωνία και των 47 μελών του (μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα), ασχολείται για πρώτη φορά, με το αυξανόμενο φαινόμενο της ιδιωτικοποίησης και εμπορευματοποίησης της εκπαίδευσης.
Το Συμβούλιο διατυπώνει στο ψήφισμα τη βασική αρχή ότι η εκπαίδευση είναι δημόσιο αγαθό. Η ανησυχία του Συμβουλίου για την αυξανόμενη και χωρίς όρια ιδιωτικοποίηση και εμπορευματοποίηση του αγαθού της εκπαίδευσης προέρχεται από έρευνες που έχουν πραγματοποιήσει εμπειρογνώμονες του ΟΗΕ και οργανώσεις της Κοινωνίας των πολιτών σε μεγάλο αριθμό χωρών, σύμφωνα με τις οποίες η λειτουργία χωρίς εποπτεία και θεσμικό πλαίσιο της ιδιωτικής εκπαίδευσης και ιδιαίτερα των κερδοσκοπικών σχολείων προκαλεί σοβαρούς κινδύνους για την Παιδεία και δημιουργεί συνθήκες κοινωνικής αδικίας και αποκλεισμού για τους φτωχότερους πολίτες.
Το Συμβούλιο προτείνει δύο άμεσα μέτρα στα κράτη-μέλη του ΟΗΕ προκειμένου να προστατευθεί το δημόσιο αγαθό της εκπαίδευσης:
- Τη θέσπιση ενός κανονιστικού πλαισίου όπου θα περιγράφονται οι ελάχιστες προϋποθέσεις για τη λειτουργία των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων
- Τη στενή εποπτεία και ρύθμιση της ιδιωτικής εκπαίδευσης και την απόδοση ευθυνών σε όσους εκ των επιχειρηματιών που δρουν στο χώρο της εκπαίδευσης πλήττουν το εκπαιδευτικό αγαθό. Για να εκπληρωθεί αυτός ο στόχος προτείνεται η εμπλοκή των υφιστάμενων εθνικών μηχανισμών για τα ανθρώπινα δικαιώματα, της Βουλής και της κοινωνίας των πολιτών.
TI ANAΦΕΡΟΥΝ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΙ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΝ ΚΑΙ ΦΟΡΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΘΕΜΕΛΙΩΔΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΟΗΕ
Η Education International εξηγεί: «Τα αποδεικτικά στοιχεία είναι αρκετά σαφή. Η αυξανόμενη εμπορευματοποίηση και η ιδιωτικοποίηση της εκπαίδευσης υπονομεύει το δικαίωμα στην ποιοτική εκπαίδευση. Όπως αναγνωρίζεται στις συνθήκες για τα ανθρώπινα δικαιώματα, η εκπαίδευση αποτελεί βασικό πυλώνα για μια αξιοπρεπή ζωή και πρέπει να προστατεύεται ως τέτοιο».
Σύμφωνα με τον Tanvir Muntasim της ActionAidInternational, «πρόκειται για την τρίτη φορά μέσα σε ένα χρόνο, μετά από τη συμφωνία UNESCO Muscat τον Μάιο 2014 και τη Δήλωση Incheon τον Μάιο 2015, όπου τα κράτη περιγράφουν την εκπαίδευση ως δημόσιο αγαθό. Πρόκειται για μια ηχηρή απάντηση στους φορείς που προσπαθούν να συρρικνώσουν την εκπαίδευση σε ένα ιδιωτικό αγαθό και να το αποχαρακτηρίσουν από καθολικό δικαίωμα.»
Όπως η ΟΙΕΛΕ έχει τονίσει δημόσια κατ’ επανάληψη, η υποχρηματοδότηση της δημόσιας εκπαίδευσης ανοίγει το δρόμο για την είσοδο των ασύδοτων δυνάμεων της αγοράς στο χώρο της Παιδείας. Σύμφωνα με την KatieMaloufBous της OxfamInternational, «πολλές κυβερνήσεις έχουν αμελήσει το καθήκον τους να χρηματοδοτήσουν επαρκώς την εκπαίδευση, γεγονός που οδηγεί σε αποδυνάμωση των δημόσιων σχολείων και στην αύξηση της ιδιωτικοποίησης ως αναπόφευκτο αποτέλεσμα. Οι σοβαρές και ουσιαστικές επενδύσεις για την παροχή δημόσιας εκπαίδευσης καλής ποιότητας πρέπει να είναι το αντίδοτο στην ιδιωτικοποίηση».
Τέλος, το ψήφισμα ζητά από τα Κράτη να «υποστηρίξουν τις δράσεις έρευνας και ευαισθητοποίησης για την καλύτερη κατανόηση των επιπτώσεων ευρέος φάσματος της εμπορευματοποίησης της εκπαίδευσης στην απόλαυση του δικαιώματος στην εκπαίδευση». Ο IanMacpherson, της Ιδιωτικοποίησης στην Πρωτοβουλία Εκπαιδευτικής Έρευνας, δήλωσε: «Έχουμε συνεργαστεί με τους εταίρους κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών για να ερευνήσουμε τις επιπτώσεις της κοινωνικής δικαιοσύνης από την αύξηση των ιδιωτικών φορέων στην εκπαίδευση και είμαστε έτοιμοι να συνεργαστούμε με τα Κράτη για να εφαρμόσουμε αυτό το ψήφισμα και να αυξήσουμε και να ενισχύσουμε την έρευνα και το διάλογο για αυτό το κρίσιμο θέμα.»
«Είναι πλέον καιρός για όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς να λάβουν αποφασιστικά μέτρα για την εφαρμογή του παρόντος ψηφίσματος», κατέληξε ο Tony Baker. «Αυτό αφορά κυρίως τα Κράτη, αλλά και διεθνή ιδρύματα και χορηγούς, όπως η Παγκόσμια Τράπεζα, που έχουν επενδύσει κατά τα τελευταία χρόνια σε κερδοσκοπικά ιδιωτικά σχολεία με δίδακτρα. Οι επενδύσεις αυτές πρέπει να ευθυγραμμιστούν με τις προσπάθειες σε παγκόσμιο και εθνικό επίπεδο για την επίτευξη της ελεύθερης, καθολικής εκπαίδευσης για όλους ώστε να χρησιμοποιήσουμε τη δύναμη της εκπαίδευσης για να σπάσει ο φαύλος κύκλος της φτώχειας. Οι αναπτυξιακοί παράγοντες, εκτός από τις κυβερνήσεις, πρέπει να ενεργήσουν σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».
