Στις 18 Απριλίου η ΟΙΕΛΕ εξέδωσε ανακοίνωση-ανάλυση σχετικά με την επιχειρηματική επέλαση που διαπιστώνεται το τελευταίο διάστημα στην ιδιωτική εκπαίδευση. Στο κείμενο διατυπωνόταν η απορία για αυτό τον ξαφνικό «οργασμό» δραστηριοποίησης funds και επιχειρηματιών στο χώρο. Η απάντηση «δόθηκε» λίγες ημέρες μετά, με τη δημοσιοποίηση του προγράμματος της Νέας Δημοκρατίας που περιλαμβάνει τον βασικό, κατά την εκτίμηση πολλών κορυφαίων μελετητών, μοχλό ιδιωτικοποίησης της Παιδείας. Την καθιέρωση των vouchers και της «ελεύθερης γονεϊκής επιλογής». (Η ΟΙΕΛΕ ήδη έχει εκδώσει σχετική ανακοίνωση για το ζήτημα και αναμένουμε να πάρουν θέση και οι υπόλοιπες συλλογικότητες της εκπαίδευσης).
Στο κείμενο της 18ης Απριλίου κάναμε μια ιστορική αναδρομή της απόπειρας πλήρους εμπορευματοποίησης της εκπαίδευσης στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια. Αναφερθήκαμε στην εκδήλωση ΙΟΒΕ-Συνδέσμου Ιδιοκτητών Ιδιωτικών Σχολείων το 2011. Η επιχορηγούμενη «έρευνα» που έδωσαν οι δύο φορείς στη δημοσιότητα είχε δύο συμπεράσματα-αιτήματα: 1. Την ανάγκη απομάκρυνσης της κρατικής εποπτείας από την ιδιωτική εκπαίδευση και 2) Την …ενίσχυση των ιδιωτικών σχολείων από το κράτος μέσω των κουπονιών (vouchers). Γράψαμε, σχεδόν προφητικά, ότι «όπως όλοι γνωρίζουμε, το πρώτο ήδη έχει επιτευχθεί, για το δεύτερο φοβούμαστε ότι θα έχουμε εξελίξεις, εφόσον η ίδια πολιτική στην εκπαίδευση συνεχιστεί». Τελικά δεν χρειάστηκαν παρά μόνο μερικές ημέρες για να δικαιωθεί η εκτίμησή μας μέσω της δημοσιοποίησης του προγράμματος του κυβερνώντος κόμματος.
Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής και vouchers: η βούληση των επιχειρηματιών γίνεται πράξη…
Η ατζέντα αιτημάτων που επιχειρηματικοί παράγοντες του χώρου της Παιδείας έθεσαν στη ΝΔ προ των εκλογών του 2019 περιείχε το μεγάλωμα της «πίτας» γι’ αυτούς τόσο στην πρωτοβάθμια-δευτεροβάθμια όσο και στην μεταλυκειακή εκπαίδευση.
Στην πρώτη τετραετία η κυβέρνηση και η ηγεσία του ΥΠΑΙΘ ικανοποίησαν πλήρως τις ορέξεις των ΙΕΚαρχών και Κολλεγιαρχών, κυρίως μέσω της καθιέρωσης της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής (Ε.Β.Ε.) που έκοψε περίπου 25.000 παιδιά από το Πανεπιστήμιο. Σύμφωνα με στοιχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα, το 70% περίπου των «κομμένων» κατευθύνθηκαν στα ιδιωτικά ΙΕΚ (περίπου 13.000 σπουδαστές την διετία 2021-23).
Οι ιδιοκτήτες των μονάδων αυτών έχουν θησαυρίσει από την εσκεμμένη μεταφορά παιδιών από την δημόσια ανώτατη στην ιδιωτική εκπαίδευση. Είναι χαρακτηριστικό ότι ένας και μόνο Όμιλος που πρόσφατα εξαγοράστηκε από μεγάλο fund είχε έσοδα 57 εκατομμυρίων ευρώ και κέρδη προ φόρων 16 εκατομμυρίων ευρώ (τετραπλασιασμός κερδών μέσα σε ένα χρόνο – δείτε εδώ το σχετικό ρεπορτάζ της σελίδας Freedom of Press). Συνοδευτικά μέτρα που ευνόησαν την ενίσχυση των επιχειρηματιών του χώρου της μεταλυκειακής εκπαίδευσης ήταν η επαγγελματική ισοτίμηση των τίτλων σπουδών και η εσκεμμένη άρνηση πιστοποίησης των τίτλων των αποφοίτων των εντελώς αναξιολόγητων Κολλεγίων.
Πλέον, στην επόμενη τετραετία το βάρος θα πέσει στην πλήρη ιδιωτικοποίηση πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, όπου, κατά την εκτίμηση Ν.Δ. και επιχειρηματιών, υπάρχει άφθονος χώρος επέκτασης της ιδιωτικής πρωτοβουλίας. Για την πρωτοβάθμια-δευτεροβάθμια, οι επιχειρηματίες θεωρούν ότι το περίπου 7% των μαθητών που φοιτούν στα ιδιωτικά σχολεία είναι ένα εξαιρετικά χαμηλό ποσοστό. Ο Πρόεδρος του Συνδέσμου των ιδιοκτητών σε ανύποπτη στιγμή (το Σεπτέμβριο του 2021) είχε δηλώσει στα ΜΜΕ:
«Μετά από 10 χρόνια η οικονομία πηγαίνει όλο και καλύτερα, η εμπιστοσύνη και η ψυχολογία της αγοράς λειτουργεί και είδαν ότι από το ποσοστό απορρόφησης μαθητικού δυναμικού στην Ελλάδα, που αντιστοιχεί σε 1.000.000, οι 70.000 περίπου εξ αυτών, σύμφωνα με τα προπέρσινα στοιχεία, δηλαδή το 6%-7% πηγαίνει σε ιδιωτικό σχολείο, που σημαίνει ότι απομένει ένα μεγάλο ποσοστό, υπάρχει χώρος, για να δημιουργηθούν ιδιωτικά σχολεία στην Ελλάδα. Την ίδια ώρα ο μέσος όρος των μαθητών ιδιωτικών σχολείων στην Ευρώπη βρίσκεται πάνω από το 20%» (σσ: το νούμερο που ανέφερε ο Πρόεδρος των ιδιοκτητών είναι απολύτως ανακριβές. Όπως προκύπτει από τα επίσημα στοιχεία της Eurostat, το ποσοστό είναι πολύ μικρότερο, ειδικά αν συνυπολογιστεί ότι στο περίπου 10% είναι μεγάλη πλειονότητα οι μαθητές που φοιτούν στα λεγόμενα «εξαρτώμενα ιδιωτικά σχολεία – Private dependent schools» που τελούν υπό τον απόλυτο έλεγχο της πολιτείας και δεν έχουν καμιά σχέση με τα απολύτως αρρύθμιστα και ανεξέλεγκτα πλέον ελληνικά ιδιωτικά σχολεία).
Στην ίδια συνέντευξη είχε μιλήσει για «την ωρίμανση της τάσης για το φυσικό δικαίωμα επιλογής του Έλληνα γονιού, να επιλέξει σε ποιο σχολείο θα φοιτήσει το παιδί του».
Κύριο όπλο για την επίτευξη του στόχου θα είναι, επομένως, η καθιέρωση της ελεύθερης γονεϊκής επιλογής και η χορήγηση των vouchers που θα προκαλέσει εξαθλίωση και, ενδεχομένως, κλείσιμο πολλών δημόσιων σχολικών μονάδων και θα οδηγήσει χιλιάδες γονείς προς τα ιδιωτικά σχολεία.
Η καθιέρωση της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής και η επιδιωκόμενη θεσμοθέτηση του voucher προκαλούν συνδυαστικά μια τεράστια, πρωτοφανή στα χρονικά της χώρας, μεταφορά χρήματος από τη δημόσια στην ιδιωτική εκπαίδευση.
Οι επιχειρηματίες γνωρίζουν εδώ και καιρό…
Είναι προφανές ότι αυτό που οι πολίτες μαθαίνουν σήμερα (και απολύτως ωραιοποιημένα, καθώς η ελεύθερη επιλογή σχολείου ακούγεται ευχάριστα, αν κάποιος δεν γνωρίζει τις επιπτώσεις…), οι επιχειρηματίες της εκπαίδευσης τα γνωρίζουν εδώ και πολύ καιρό. Έτσι ερμηνεύεται η «ξαφνική» και ιδιαίτερα έντονη επιχειρηματική κινητικότητα στο χώρο των ιδιωτικών σχολείων που επισημάναμε πρόσφατα. Η κυβέρνηση ενημέρωσε «έγκαιρα» και οι «επενδυτές» έχουν ήδη ξεκινήσει την προετοιμασία «υποδοχής» των κατόχων των vouchers.
Εύκολα μπορεί κάποιος να κάνει τον ακόλουθο παραλληλισμό. Ό, τι εφαρμόστηκε στο χώρο της Υγείας με την εσκεμμένη αποδυνάμωση του ΕΣΥ, ώστε οι πολίτες να αναζητούν ιδιωτικά θεραπευτήρια για να καλύψουν τις ανάγκες τους, θα εφαρμοστεί πλέον (αναλόγως του εκλογικού αποτελέσματος) και στην εκπαίδευση. Δεν θα επιλέγουν οι γονείς σχολεία, όπως έντεχνα παρουσιάζεται. Αντιθέτως, τα σχολεία (ιδιωτικά με αυξημένα δίδακτρα, διευρυμένα πρότυπα και πειραματικά) θα επιλέγουν μαθητές μέσω της δύναμης του χρήματος ή από εξετάσεις επιλογής (όπου υπερισχύουν συντριπτικά τα παιδιά των ανώτερων τάξεων). Τα παιδιά ενός κατώτερου Θεού από την άλλη θα αναγκάζονται να φοιτούν στα εγκαταλελειμμένα και υποβαθμισμένα δημόσια σχολεία και θα έχουν μια προδιαγεγραμμένη πορεία στη ζωή τους. Κακοπληρωμένη εργασία, εκμετάλλευση, ανεργία, μετανάστευση…
Η ΟΙΕΛΕ, με προτεραιότητα την προστασία του δημόσιου αγαθού της εκπαίδευσης, έπραξε το χρέος της ενημερώνοντας την εκπαιδευτική κοινότητα και την κοινωνία. Είναι πλέον στο χέρι των συναδέλφων τόσο του ιδιωτικού όσο και του δημόσιου τομέα, αλλά και στο χέρι κάθε πολίτη να εμποδίσουν την εφαρμογή της ακραίας αυτής εκπαιδευτικής και κοινωνικής δυστοπίας που θα γυρίσει τη χώρα μας πολλές δεκαετίες πίσω.
