Η ΟΙΕΛΕ, τιμώντας την Εργατική Πρωτομαγιά, δημοσιεύει σήμερα αποσπάσματα άρθρου της σπουδαίας εκπροσώπου της κριτικής παιδαγωγικής και Καθηγήτριας του Πανεπιστημίου του New Jersey Lois Weiner. Η Weiner που ερευνητικά ασχολείται κυρίως με τις επιπτώσεις της παγκοσμιοποίησης στην εκπαίδευση μιλά για τηn αποφασιστική προσφορά των εκπαιδευτικών συνδικάτων στο σημερινό εργατικό κίνημα και στον αγώνα του ενάντια στη νεοφιλελεύθερη καπιταλιστική ηγεμονία.
Lois Weiner – «Αυτή την Πρωτομαγιά ευχαριστήστε ένα δάσκαλο»
Τα συνδικάτα των εκπαιδευτικών αποτελούν σήμερα την μεγαλύτερη ελπίδα για την αναζωογόνηση του εργατικού κινήματος.
Ποιος θα πίστευε ότι οι δάσκαλοι, οι οποίοι δυστυχώς συχνά δεν θεωρούν τους εαυτούς τους «εργαζόμενους» αλλά τμήμα της αστικής τάξης, θα προσέφεραν την πιο διαδεδομένη παγκόσμια αντίσταση στην αντεργατική καπιταλιστική επίθεση; Από το Σικάγο στο Μεξικό και στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι συνδικαλιστικές οργανώσεις των εκπαιδευτικών συμμετέχουν σε σκληρές μάχες με τις κυρίαρχες ελίτ, οι οποίες αναδιαμορφώνουν την εκπαίδευση ως «αγορά» και ασκούν ασφυκτικό ιδεολογικό έλεγχο στο τι διδάσκεται. Γιατί τα συνδικάτα των εκπαιδευτικών απασχολούν τόσο τα ΜΜΕ; Γιατί δέχονται επίθεση; Και τι πρέπει να περιμένουμε από αυτά τούτη την Πρωτομαγιά;
Ένας λόγος είναι η συνδικαλιστική πυκνότητα των συνδικάτων της εκπαίδευσης. Για παράδειγμα, οι καθηγητές δημοσίων σχολείων στις ΗΠΑ αποτελούν το μεγαλύτερο τμήμα των εργαζομένων του δημόσιου τομέα και πάνω από το ήμισυ όλων των συνδικαλιστών δημόσιων υπαλλήλων στις ΗΠΑ είναι καθηγητές. Το 2010, οι κυβερνήσεις απασχολούσαν 3.2 εκατομμύρια καθηγητές δημοσίων σχολείων, το 70 τοις εκατό εκ των οποίων είναι γραμμένοι σε συνδικάτα, είτε στην Εθνική Ένωση Εκπαίδευσης (NEA) είτε στην Αμερικανική Ομοσπονδία Εκπαιδευτικών (AFT). Κανένα άλλο συνδικάτο στις ΗΠΑ δεν μπορεί να πλησιάσει καναυτά τα νούμερα–ούτε οι ενώσεις των εργαζόμενων στα οικοδομικά επαγγέλματα, ούτε τα συνδικάτα εργαζόμενων στην αυτοκινητοβιομηχανία, στη βιομηχανία του χάλυβα, στο χώρο της Υγείας.
Επίσης τα συνδικάτα των εκπαιδευτικών αψηφούν τα στερεότυπα για την πάλη της εργατικής τάξης ως μια υπόθεση ενός (αρσενικού) παραγωγού. Η διδασκαλία είναι κατά κύριο λόγο δουλειά των γυναικών και τα συνδικάτα είναι στη συντριπτική τους πλειονότητα«θηλυκά». Ωστόσο, οι δάσκαλοι δεν παράγουν τίποτα υλικό. Ασχέτως αν οι εκπαιδευτικοί το συνειδητοποιούν ή όχι, εμπλέκονται σε αυτό που ο κοινωνιολόγος RaewynConnell περιγράφει ως κοινωνικά μετασχηματιστική εργασία, εκπαιδεύοντας την επόμενη γενιά και διαμορφώνοντας την κοινωνία. Όμως, τα συνδικάτα των εκπαιδευτικών είναι πλέον καίριας σημασίας για την επιβίωση και την αναγέννηση του εργατικού κινήματος, διότι οι συνδικαλιστικές οργανώσεις των εκπαιδευτικών έχουν κάτι που λείπει στα υπόλοιπα εργατικά συνδικάτα (και στην εργατική τάξη εν γένει): διαθέτουν μια οργάνωση που βασίζεται σε μέλη τα οποία ουσιαστικά ασχολούνται με το ίδιο έργο, σχεδόν σε κάθε κοινότητα, σε όλο τον κόσμο.
Η επίθεση στα εκπαιδευτικά συνδικάτα και στην επαγγελματική υπόσταση των εκπαιδευτικών θα πρέπει να εξεταστεί υπό το πρίσμα του εκπαιδευτικού αγαθού που είναι ακόμη δημόσιο και που οι εργαζόμενοι σ’ αυτόν έχουν υψηλά ποσοστά συμμετοχής στα συνδικάτα. Η εκπαίδευση αναδιαρθρώνεται μέσα από ένα παγκόσμιο σχέδιο για την μετατροπή της σχολικής εκπαίδευσης σε εμπόρευμα, με τη χρησιμοποίηση της ρητορικής του δήθεν «εκσυγχρονισμού» και της παραπλανητικής θέσης «πρώτα ο μαθητής». Σε όλο τον κόσμο βλέπουμε το ίδιο αποτύπωμα της μεταρρύθμισης, που περιλαμβάνει την ιδιωτικοποίηση της Παιδείας και την απώλεια της δημοκρατικής εποπτείας σ’ αυτήν, τη χρήση τυποποιημένων αξιολογικών μεθόδων για τον έλεγχο των διδασκομένων και τη μετατροπή των εργασιακών σχέσεων των εκπαιδευτικών σε ανώνυμα εργολαβικά συμβόλαια με αποτέλεσμα να αυξάνεται το κόστος της Παιδείας για τους χρήστες και έτσι να περιορίζεται η πρόσβαση των μαθητών σ’ αυτήν.
Οι συνδικαλιστικές οργανώσεις των εκπαιδευτικών εμποδίζουν την υλοποίηση αυτού του σχεδίου. Αυτό εξηγεί τις καλοσχεδιασμένες μηντιακές και πολιτικές εκστρατείες για την αποδυνάμωση ή την καταστροφή των συνδικάτων, την απονομιμοποίησή τους και την κατάργηση του δικαιώματος συλλογικής διαπραγμάτευσης ή του ασφυκτικού περιορισμού όσων τα εκπαιδευτικά συνδικάτα μπορούν να διαπραγματευτούν στο δημόσιο διάλογο. Η αντεπίθεση των συνδικάτων στις ΗΠΑ έχει αργή πρόοδο, αλλά επιτέλους συμβαίνει. Βλέπουμε σημαντικές εξελίξεις εδώ και σε διεθνές επίπεδο, οι οποίες ενθαρρύνονται από τις θαυμάσιες προσπάθειες των εκπαιδευτικών που στοχεύουν στην οικοδόμηση δημοκρατικών συλλόγων κοινωνικής κινητικότητας σε συνεργασία με τους γονείς, την κοινότητα και άλλα συνδικάτα σε αγώνες για κοινωνική δικαιοσύνη, όπως ο σημερινός αγώνας για την αύξηση του κατώτατου μισθού.Επιπλέον, σημειώνονται σημαντικές αλλαγές στα ευρωπαϊκά εκπαιδευτικά σωματεία. Οι εξελίξεις δείχνουν ότι αλλάζει συνειδητά τον τρόπο με τον οποίο διεκδικούνται τα αιτήματα και ενσωματώνει το όραμά της για δημόσια εκπαίδευση αναπτύσσοντας τοπικές συμμαχίες με τους γονείς και τους μαθητές.
Η επίθεση που εξαπολύεται εναντίον των σωματείων των εκπαιδευτικών κόβει την ανάσα λόγω της εμβέλειας και της έντασής της. Οι εκπαιδευτικοί διώκονται, φυλακίζονται απολύονται, δολοφονούνται σε κάποιες χώρες. Σήμερα, τα συνδικάτα και σε αυτό εγώ συμπεριλαμβάνω πολλούς μεταρρυθμιστές των συνδικάτων που θέλουν τα συνδικάτα να είναι πιο αγωνιστικά, δεν αντιλαμβάνονται πλήρως ότι οι συνδικαλιστικές μάχες δεν μπορούν να διεξαχθούν μόνο για οικονομικά οφέλη και ότι τα συνδικάτα οφείλουν να ξαναχτιστούν σε επίπεδο σχολικής μονάδας.
Οι παραδοσιακές συνδικαλιστικές απαιτήσεις πρέπει να ενσωματωθούν σε ένα όραμα, για ένα πρόγραμμα δημόσιας εκπαίδευσης που αναγνωρίζει τις αδικίες και τις ανισότητες του παρελθόντος. Το εκπαιδευτικό κίνημα οφείλει να αναγνωρίσει το συστημικό ρατσισμό και την ανισότητα στις δομές και τις πρακτικές της σχολικής εκπαίδευσης. Επιπλέον, πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι η αποδυνάμωση των συνδικάτων την εποχή του νεοφιλελευθερισμού οφείλεται στην ιδεολογική του ηγεμονία. Τα αιτήματα των εκπαιδευτικών για επαγγελματικό μισθό και συντάξεις δεν έχουν τον ίδιο πολιτικό αντίκτυπο που είχαν πριν από σαράντα χρόνια, όταν οι εργαζόμενοι κέρδισαν περισσότερα και δεν ήταν αντικείμενο μιας τόσο ισχυρής αντιεργατικής προπαγάνδας. Με όλα τα ελαττώματά τους, όμως, τα συνδικάτα των δασκάλων παραμένουν ο πιο σταθερός και αξιοσημείωτος αντίπαλος του παγκόσμιου σχεδίου που προκαλεί όλεθρο στα σχολεία.
Η Πρωτομαγιά σηματοδοτεί κάτι πολύ κρίσιμο. Οι πολιτικές επιθέσεις εναντίον των εκπαιδευτικών, η αποδυνάμωση των συνδικάτων και η επιβολή αξιολογήσεων που συνδέονται με τις τυποποιημένες βαθμολογίες των μαθητών φανερώνουν την αναγκαιότητα οι εκπαιδευτικοί να καταλάβουν ότι είναι εργαζόμενοι και ότι χρειάζονται ισχυρά, δημοκρατικά συνδικάτα. Οι εκπαιδευτικοί πρέπει να αντισταθούν σ’ αυτό το παγκόσμιο έργο που αποσκοπεί στην καταστροφή των ιδανικών που τους έφεραν στην τάξη και (στην καταστροφή) των συνθηκών εργασίας τους.
Έτσι, για τους δασκάλους και τους υποστηρικτές της δωρεάν, ποιοτικής δημόσιας εκπαίδευσης για όλα τα παιδιά, προτείνω να κάνουμε την 1η Μαΐου ημέρα που γιορτάζουμε και ανανεώνουμε την υπόσχεση της διεθνούς εργατικής αλληλεγγύηςπου τη χρειαζόμαστε περισσότερο από ποτέ για το μέλλον των παιδιών μας.
