Μια σημαντική έκδοση του ΚΑΝΕΠ-ΓΣΕΕ για τον καινοτόμο εκπαιδευτικό θεσμό των Σχολείων Δεύτερης Ευκαιρίας κυκλοφόρησε την περασμένη εβδομάδα. Έχει τίτλο «Τα Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας στη σύγχρονη Ελλάδα/ Αποτύπωση, Τάσεις, Προοπτικές».
Ο συλλογικός αυτός τόμος αναφέρεται στα χαρακτηριστικά, στο ρόλο και στις προοπτικές αυτού του τόσο σημαντικού θεσμού που – κατά κοινή ομολογία – χρειάζεται άμεση ενίσχυση και φροντίδα από την Πολιτεία. Είναι συνέχεια της εκδήλωσης που είχε οργανώσει το ΚΑΝΕΠ στο τέλος του 2023 και στην οποία παρουσιάστηκαν βασικοί δείκτες και τα μεγέθη τα οποία αποτυπώνουν τη σημερινή πραγματικότητα στο χώρο των ΣΔΕ καθώς και η ειδική έρευνα που αφορά στη διαρροή των εκπαιδευομένων από τις μονάδες αυτές. Είναι σημαντικό να τονιστεί πως πρόκειται για μια από τις πρώτες απόπειρες καταγραφής και παρουσίασης δεδομένων για έναν «ευαίσθητο» εκπαιδευτικό χώρο που – ιδιαίτερα στις μέρες – ο παιδαγωγικός και κοινωνικός του ρόλος κρίνεται κρίσιμος, περισσότερο από ποτέ.
Την επιμέλεια του έργου και μέρος της συγγραφής του ανέλαβαν ο Χρήστος Γούλας, Γενικός Διευθυντής του ΙΝΕ & KANEΠ/ΓΣΕΕ, και ο Νίκος Φωτόπουλος, Καθηγητής του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και επιστημονικός διευθυντής του ΚΑΝΕΠ/ΓΣΕΕ. Για την ολοκλήρωση του έργου, ιδιαίτερα σημαντική ήταν η συμβολή των Δημήτρη Βεργίδη, Αφροδίτης Βεργίδου, Μανώλη Κουτούζη, Πιέρρας Λευθεριώτου, Αναστασίας Παπαδοπούλου, Προκόπη Πανδή, Πωλίνας Φατούρου και Αθηνάς Χαλκιαδάκη, διακεκριμένων στο πεδίο τους ακαδημαϊκών, ερευνητών και εμπειρογνωμόνων που συνέβαλαν καθοριστικά στην πλαισίωση και ολοκλήρωση αυτής της σημαντικής εργασίας.
Τι είναι τα Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας
Τα Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας (ΣΔΕ) είναι δημόσια σχολεία ενηλίκων στο πεδίο της Διά Βίου Μάθησης. Απευθύνονται σε πολίτες 18 ετών και άνω, οι οποίοι δεν έχουν ολοκληρώσει την εννιάχρονη υποχρεωτική εκπαίδευση. Με το θεσμό αυτό παρέχεται η δυνατότητα να αποκτήσουν τίτλο ισότιμο με το απολυτήριο Γυμνασίου δίνοντας έμφαση στην απόκτηση βασικών προσόντων και στην ανάπτυξη προσωπικών δεξιοτήτων.
Σήμερα, λειτουργούν 76 ΣΔΕ εκ των οποίων 12 σε Καταστήματα Κράτησης και 23 τμήματα εκτός έδρας, στις 13 Περιφέρειες της χώρας.
Η παρέμβαση της ΟΙΕΛΕ για τα ΣΔΕ
Ενώ τα Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας στην Ευρώπη είναι ένας αναγνωρισμένος θεσμός που λειτουργεί υποδειγματικά και παράγει υψηλής ποιότητας εκπαιδευτικές υπηρεσίες σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες (μακροχρόνια άνεργους, πρώην χρήστες ναρκωτικών, έγκλειστους σε φυλακές κ.λπ.), στην Ελλάδα είναι ένας διαχρονικά παρατημένος θεσμός, όπου δυστυχώς, πέραν των άλλων προβλημάτων, παίζονται διάφορα μικροσυντεχνιακά και μικροπολιτικά παιχνίδια. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε:
- Ενώ υπάρχουν χιλιάδες νέοι συνάδελφοι άνεργοι, το Υπουργείο Παιδείας επιτρέπει να εντάσσονται στο Γενικό Πίνακα από όπου απορροφώνται εκπαιδευτικοί για τα Σ.Δ.Ε., δημόσιοι υπάλληλοι και συνταξιούχοι που ήδη έχουν ένα σταθερό εισόδημα! Με βάση τα τελευταία στοιχεία, οι συνταξιούχοι και οι Δ.Υ. καταλαμβάνουν τουλάχιστον το 25% των θέσεων από ανθρώπους που έχουν πραγματικά ανάγκη να δουλέψουν! Γιατί άραγε;
- Οι συμβάσεις πολλών εκπαιδευτικών εγκρίνονται με μεγάλες καθυστερήσεις (συχνά μήνες μετά την έναρξη της σχολικής χρονιάς). Πέραν της αυτονόητης τεράστιας υλικής βλάβης για τους εκπαιδευτικούς, εκατοντάδες εκπαιδευόμενοι στερούνται το εκπαιδευτικό αγαθό…
- Η διδακτική προϋπηρεσία των εκπαιδευτικών δεν αναγνωρίζεται πλήρως για τον Πίνακα.
- Οι καθυστερήσεις στις πληρωμές είναι εφιαλτικές.
Η κατάσταση στα Σ.Δ.Ε. και οι όροι εργασίας και αμοιβής δεν επιτρέπουν στους εκπαιδευτικούς να δέσουν το μέλλον τους με το χώρο και να αποκτήσουν απαιτούμενη εμπειρία σε ένα προκλητικό παιδαγωγικό περιβάλλον. Οι περισσότεροι είναι «περαστικοί» που αντιμετωπίζουν τα σχολεία αυτά ως πρόσκαιρη απασχόληση με τις συνέπειες να είναι σημαντικές στην παροχή ποιοτικών εκπαιδευτικών υπηρεσιών. Απαιτούνται, επομένως, άμεσες και σοβαρές παρεμβάσεις, ώστε τα Σ.Δ.Ε. να επιτελέσουν τον κορυφαίο κοινωνικό και εκπαιδευτικό τους ρόλο.
Η ΟΙΕΛΕ είχε πραγματοποιήσει συνάντηση με εκπροσώπους του Πανελληνίου Συλλόγου Συμβούλων και Ωρομισθίων Καθηγητών Σχολείων Δεύτερης Ευκαιρίας – ΠΑ.Σ.Σ.Δ.Ε. και κατέγραψε τα προβλήματα. Στην πρόσφατη συνάντηση με την νέα Γενική Γραμματέα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης και Διά Βίου Μάθησης Όλγα Καφετζοπούλου, οι εκπρόσωποι της Ομοσπονδίας έθεσαν τα ζητήματα και έλαβαν τη δέσμευση ότι οι διορισμοί των ωρομίσθιων στα Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας θα γίνουν του χρόνου πολύ κοντά στην έναρξη των μαθημάτων.
Απαιτούνται, όμως, πολλά να γίνουν, ώστε ο θεσμός αυτός να μπορεί να παίξει τον σημαντικό του ρόλο σε μια περίοδο όξυνσης των ανισοτήτων, της κοινωνικής παθογένειας και γιγάντωσης φαινομένων κοινωνικού αποκλεισμού.
