Ανησυχία έχουν προκαλέσει δημοσιεύματα για οικονομικά σκάνδαλα, διοικητικές αυθαιρεσίες, παρεμβάσεις γονέων και δικαστικές διαμάχες σε ένα από τα πιο ισχυρά ξενόγλωσσα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια της χώρας. Προκαλεί, επίσης, εντύπωση πως στον πόλεμο ο οποίος έχει ξεσπάσει στο σχολείο για κρίσιμα ζητήματα που σχετίζονται ακόμη και με εκπαιδευτικά/διοικητικά θέματα, ακούγεται η φωνή των πάντων πλην των συνήθων υποζυγίων, δηλ. των εκπαιδευτικών.
Θα πρέπει, προς αποφυγή παρερμηνειών, να ξεκαθαρίσουμε ότι δεν γνωρίζουμε τι ακριβώς συμβαίνει στο εκπαιδευτήριο, δεν υιοθετούμε όσα αναπαράγονται και τηρούμε στάση αναμονής για τις εξελίξεις, ελπίζοντας τα προβλήματα να επιλυθούν για το καλό πρώτα και κύρια των μαθητών. Αναγνωρίζουμε, επίσης, ότι στο συγκεκριμένο σχολείο οι εργασιακές σχέσεις είναι γενικά καλές και οι αμοιβές υψηλότερες από ό, τι στα περισσότερα ιδιωτικά σχολεία.
Όμως με αφορμή τη συγκεκριμένη υπόθεση, μας δίδεται η ευκαιρία να αναδείξουμε ένα μεγάλο ζήτημα στο χώρο της ιδιωτικής εκπαίδευσης. Οι εκπαιδευτικοί, που είναι μαζί με τους μαθητές οι πρωταγωνιστές της εκπαιδευτικής διαδικασίας, που γνωρίζουν καλύτερα από τον καθένα τα προβλήματα και τις ιδιαιτερότητες ενός σχολείου, που μπορούν να βοηθήσουν με την άποψη και τις προτάσεις τους, είναι στις περισσότερες περιπτώσεις φιμωμένοι.
- Οι σύλλογοι διδασκόντων στην πλειονότητα των σχολείων είτε δεν λειτουργούν καθόλου είτε λειτουργούν τυπικά (απλώς ο Διευθυντής ανακοινώνει «εντολές» της διοίκησης και οι εκπαιδευτικοί υποχρεώνονται σε συναίνεση). Αυτό είχε δείξει και η έρευνά μας για το Big Quit στην ιδιωτική εκπαίδευση:
- Σπάνια πραγματοποιούνται οι προβλεπόμενες από την εργατική νομοθεσία μηνιαίες συναντήσεις της ιδιοκτησίας με εκπροσώπους εργαζόμενων για να συζητούνται τα προβλήματα που προκύπτουν. Είναι χαρακτηριστικό ότι σωματείο εκπαιδευτικών σε μεγάλο ιδιωτικό σχολείο της Ανατολικής Αττικής υποχρεώθηκε να προσφύγει στην Επιθεώρηση Εργασίας, καθώς εδώ και χρόνια (!) οι εκπρόσωποι της ιδιοκτησίας αρνούνται να συναντήσουν τους συναδέλφους μας!
- Σχεδόν ανύπαρκτη είναι η συμμετοχή εκπροσώπων των εκπαιδευτικών σε όργανα διοίκησης του σχολείου, έστω με δικαίωμα λόγου. Με την εξαίρεση σπάνιων περιπτώσεων (όπως η λαμπρή περίπτωση των Λεοντείων Σχολείων που διοικούνται αποκλειστικά από συναδέλφους), η άποψη των εκπαιδευτικών για τον τρόπο λειτουργίας του σχολείου δεν ακούγεται ποτέ, δεν λαμβάνεται υπόψη.
Στις ευνομούμενες χώρες με ισχυρά εκπαιδευτικά συστήματα, ο εκπαιδευτικός δεν βρίσκεται μόνο στην καρδιά της εκπαιδευτικής διαδικασίας, αλλά στο κέντρο της λήψης των αποφάσεων για την οργάνωση και τη διοίκηση της σχολικής μονάδας. Η θεσμική δημοκρατία και ο κοινωνικός διάλογος που αποτελούν το οξυγόνο των σύγχρονων σχολείων και διασφαλίζουν την ομαλότητα στη λειτουργία τους, απουσιάζουν στην εγχώρια ιδιωτική εκπαίδευση. Αποτέλεσμα αυτού συχνά να αναπτύσσονται μικρά και μεγάλα προβλήματα που θα είχαν σε μεγάλο βαθμό αποφευχθεί, αν είχε ληφθεί υπόψη η γνώμη των συναδέλφων μας. Δεν είναι τυχαίο ότι τα σχολεία που η φωνή των εκπαιδευτικών είναι ισχυρή, που ενθαρρύνεται η συμμετοχή τους σε όργανα διαλόγου και λήψης αποφάσεων, λειτουργούν σε γενικές γραμμές αρμονικά.
Η περιθωριοποίηση και «φίμωση» των εκπαιδευτικών, η μονομερής «αξιολόγησή» τους από τον ιδιοκτήτη χωρίς όμως να υπάρχει αντίστοιχα η δυνατότητα αξιολόγησης από την πλευρά του εκπαιδευτικού του management της σχολικής μονάδας και χωρίς να λαμβάνουν χώρα διαδικασίες διασφάλισης λογοδοσίας και διαφάνειας (όπως συμβαίνει σε εκπαιδευτικές μονάδες του εξωτερικού), γεννά προβλήματα και ενισχύει συνθήκες ανομίας και παραβατικότητας. Κάποια στιγμή θα πρέπει και η ελληνική ιδιωτική εκπαίδευση να εγκαταλείψει παρωχημένα και αυταρχικά μοντέλα διοίκησης, να ακούσει τα κελεύσματα των καιρών και να εκσυγχρονιστεί…
