Έντονος είναι ο προβληματισμός και τα ερωτηματικά που προέκυψαν από το κείμενο ερωτηματολογίου που μοιράστηκε σε δημόσια και ιδιωτικά σχολεία στο πλαίσιο έρευνας που διεξάγει η Περιφερειακή Διεύθυνση Αττικής με αντικείμενο την επαγγελματική εξουθένωση των εκπαιδευτικών. Πολλοί συνάδελφοι από ιδιωτικά σχολεία επικοινώνησαν με την Ομοσπονδία και κατέθεσαν τις απόψεις τους, τις οποίες αποστέλλουμε σήμερα προς τον Περιφερειακό Διευθυντή κ. Κόσυβα.
Κάποιες από τις ερωτήσεις δείχνουν «περίεργες» και δημιουργούν την αίσθηση ότι οι εμπνευστές της έρευνας επιχειρούν να εξάγουν μονομερή πολιτικά συμπεράσματα. Όμως στόχος μιας έρευνας θα πρέπει να είναι η αντικειμενική καταγραφή της πραγματικότητας στην εκπαίδευση με στόχο να λυθούν προβλήματα κι όχι η χρήση της για μικροπολιτικούς λόγους. Επίσης, θα πρέπει στην ανάλυση των αποτελεσμάτων να εξεταστούν χωριστά οι απαντήσεις των ιδιωτικών εκπαιδευτικών, καθώς το εργασιακό μας καθεστώς είναι διαφορετικό και τα προβλήματα εργασιακής εξουθένωσης και διαρκούς παραβίασης της εκπαιδευτικής νομοθεσίας πολύ έντονα.
Ακολουθεί η επιστολή της ΟΙΕΛΕ προς τον Περιφερειακό Διευθυντή Εκπαίδευσης:
Στο πλαίσιο της εύρυθμης συνεργασίας των εκπροσώπων των εκπαιδευτικών με τις διοικητικές αρχές της εκπαίδευσης, αποστέλλουμε τις παρατηρήσεις που κατέθεσαν αλλά και τις ανησυχίες που εξέφρασαν πολλοί συνάδελφοί μας για το ερωτηματολόγιο που αποστείλατε προς συμπλήρωση σε δημόσιες και ιδιωτικές σχολικές μονάδες. Θεωρούμε, άλλωστε, έχοντας εκπονήσει σειρά ερευνών, ότι οι παρατηρήσεις βοηθούν το επιστημονικό έργο και μπορούν να προλάβουν ενδεχόμενα σφάλματα ή παρερμηνείες.
Συνομιλώντας με εκπροσώπους μας από σχολεία της Αττικής και αιρετούς αντιπροσώπους μας, σας καταθέτουμε τα ακόλουθα:
- Αναφέρετε στο συνοδευτικό έγγραφο ότι το ερωτηματολόγιο συμπληρώνεται από δημόσιους και ιδιωτικούς εκπαιδευτικούς. Αυτό είναι θετικό, υπό την έννοια ότι αναγνωρίζετε τον εκπαιδευτικό στα ιδιωτικά σχολεία ως ισότιμο λειτουργό της εκπαίδευσης. Φρονούμε, ωστόσο, ότι στην επεξεργασία των αποτελεσμάτων, δεν αρκεί η απλή καταγραφή της ποσοστιαίας αναλογίας των ιδιωτικών εκπαιδευτικών, αλλά θα πρέπει να αναλυθούν οι απαντήσεις τους χωριστά. Το εργασιακό καθεστώς των ιδιωτικών εκπαιδευτικών είναι διαφορετικό από αυτό των δημόσιων συναδέλφων μας και σε περίπτωση κοινής ανάλυσης, δεν θα υπάρξει ορθή επιστημονική καταγραφή των απόψεων των συναδέλφων μας. Επισημαίνουμε ότι στο δικό μας χώρο, στην ιδιωτική εκπαίδευση, ήδη έχουν σημειωθεί περιστατικά burn out και νοσηλείας εκπαιδευτικών λόγω της εξαιρετικής πίεσης, των συχνών παραβιάσεων του ωραρίου, της παραβίασης της ψηφιακής αποσύνδεσης και πολλών ακόμη παρανομιών με τις οποίες, δυστυχώς, οι εκπαιδευτικές αρχές σπάνια ασχολούνται τα τελευταία χρόνια. Ως προς τα του κλάδου μας, σας προωθούμε την πρόσφατη έρευνά μας για το Big Quit στην ιδιωτική εκπαίδευση από την οποία θα αντλήσετε ενδιαφέροντα στοιχεία.
- Σε κάποια ερωτηματολόγια, οι διατυπώσεις προκαλούν εντύπωση. Πχ, στην ερώτηση «Η μέριμνα της Πολιτείας για τα θέματα που αφορούν εκπαιδευτικούς (π.χ. ύψος μισθού και σύνταξης, συνθήκες περίθαλψης) επηρεάζει θετικά το έργο μου», η συμπερίληψη της λέξης «θετικά» δημιουργεί αυτομάτως μεροληψία (bias). Αν ο εκπαιδευτικός απαντήσει, πχ, 4 (συμφωνώ), κάποιος αναλυτής που εξυπηρετεί συγκεκριμένη πολιτική στόχευση θα μπορούσε να συμπεράνει πως ο ερωτώμενος θεωρεί ότι η Πολιτεία μεριμνά γι’ αυτόν με τους …γενναίους μισθούς και συντάξεις που αποδίδει κι αυτό επενεργεί καλά στο έργο του, ενώ η δική του απάντηση μπορεί να σημαίνει ότι θα επηρεαζόταν το έργο του θετικά, αν η Πολιτεία πράγματι μεριμνούσε. Αν απαντήσει, πχ, 0 (διαφωνώ), υπάρχει πάλι αντίστοιχο, σοβαρότατο ζήτημα παρερμηνείας. Η ορθότερη, κατά την εκτίμησή μας, διατύπωση επιτυγχάνεται με την απάλειψη της λέξης «θετικά. Το ίδιο ισχύει και για τις δύο επόμενες ερωτήσεις για το κοινωνικό κύρος του εκπαιδευτικού επαγγέλματος, και το εργασιακό ωράριο.
- Εντύπωση, επίσης, προκαλεί η ερώτηση για τον συνδικαλισμό/συνδικαλιστές/συνδικαλίστριες. Να αναρωτηθούμε αρχικά, μιας που το αντικείμενο του ερωτηματολογίου είναι η «επαγγελματική εξουθένωση των εκπαιδευτικών», πώς επενεργεί ο …συνδικαλισμός σε αυτό το φαινόμενο. Δεύτερον, η συμπερίληψη του συνδικαλισμού στο ερωτηματολόγιο, ενός αιρετού θεσμού «τσουβαλιασμένου» μαζί με τις διοικητικές εκπαιδευτικές αρχές είναι εξόχως προβληματική και από νομική άποψη (αυτό αφορά στους δημόσιους εκπαιδευτικούς). Σύμφωνα με το άρθρο 14, παρ. 2 του Ν. 1264/82, ο εργοδότης – που στην περίπτωση των δημόσιων εκπαιδευτικών είστε εσείς (ως υπηρεσία που υπάγεται στο ΥΠΑΙΘ) – δεν επιτρέπεται να επηρεάζει την άσκηση των συνδικαλιστικών δικαιωμάτων. Πολλοί συνάδελφοι δικαιολογημένα αναρωτήθηκαν, εάν υπάρχει πολιτική πρόθεση στην ομολογουμένως περίεργη αναφορά ενός αιρετού θεσμού σε ζήτημα που αφορά πρωτίστως τη διοίκηση της εκπαίδευσης, ειδικά όταν οι σχέσεις της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου με τα εκπαιδευτικά συνδικάτα είναι κάκιστες.
Ελπίζουμε οι παρατηρήσεις μας να ληφθούν υπόψη στο όνομα της κατά το δυνατόν αμερόληπτης και αντικειμενικής παρουσίασης της κατάστασης στο χώρο της εκπαίδευσης. Ευχόμαστε, τέλος, τα αποτελέσματα της έρευνας πράγματι να αξιοποιηθούν, όπως αναφέρετε στο συνοδευτικό της κείμενο, «για την καλύτερη υποστήριξη των εκπαιδευτικών, τη βελτίωση της ψυχικής ανθεκτικότητας και της ευημερίας τους» κι όχι να χρησιμοποιηθούν για μικροπολιτικούς λόγους.
