Τις προηγούμενες ημέρες ανακοινώθηκε η συνεργασία ενός εκ των ιστορικότερων σχολείων της χώρας, της Σχολής Μωραΐτη, με ένα ισχυρό εκπαιδευτικό fund, το “Inspired Education Group”. Η ανακοίνωση έχει ήδη προκαλέσει δημόσια συζήτηση στα ΜΜΕ και στα κοινωνικά δίκτυα, καθώς είναι η πρώτη τέτοιας μορφής εκπαιδευτική συνεργασία στο χώρο της ελληνικής ιδιωτικής εκπαίδευσης. Η ΟΙΕΛΕ είχε, φυσικά, εδώ και πολύ καιρό με ανακοινώσεις της ενημερώσει τον κλάδο και την κοινή γνώμη για την εισροή κεφαλαίων στο χώρο και ο Πρόεδρός της είχε δημοσιοποιήσει, εν όψει των εξελίξεων, σχετικό άρθρο πριν μερικές εβδομάδες. Με γνώμονα ότι η κρατική εποπτεία στα ιδιωτικά σχολεία είναι ασθενέστατη και η παρανομία ανθηρή, η είσοδος ισχυρών παικτών με δυνατότητα πίεσης στην κυβέρνηση δημιουργεί έντονο προβληματισμό στον κλάδο μας.
Είναι γνωστό ότι η Ομοσπονδία μας, μέσα από τα προγράμματα επιμόρφωσης, τις διαδικτυακές ενημερώσεις, τις συμπράξεις με φορείς και επιστήμονες που οργανώνει, στηρίζει την εκπαιδευτική καινοτομία, τις νεωτερικές στρατηγικές και τις συνεργασίες με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας στην εκπαίδευση. Αν αυτός είναι ο στόχος της συγκεκριμένης συνεργασίας, χωρίς να επιβαρύνονται με πρόσθετο φόρτο εργασίας οι εκπαιδευτικοί και χωρίς να κινδυνεύουν τα στοιχειώδη δικαιώματά τους, θα την παρακολουθήσουμε με ενδιαφέρον. Όμως, η διεθνής εμπειρία από τη δράση εκπαιδευτικών funds και η φυσιογνωμία των independent σχολείων έχει ήδη προκαλέσει ανησυχία και ερωτηματικά σε εκπαιδευτικούς αλλά και σε γονείς. Οι συνάδελφοί μας εκφράζουν μάλιστα την κατάπληξή τους για το αιφνίδιο της ανακοίνωσης, καθώς δεν υπήρχε καμιά ένδειξη για μια τέτοια εξέλιξη. Θεωρούν, δε, ότι οι ανακοινώσεις που εκδόθηκαν αλλά και η επιστολή του επικεφαλής της Inspired δεν ξεκαθαρίζουν πολλά για τη διοικητική κατάσταση και για το καθεστώς του σχολείου μετά τη «συμφωνία».
Ανεξάρτητα ιδιωτικά σχολεία: τι ισχύει σε Ευρώπη και Ελλάδα
Η συντριπτική πλειονότητα των σχολείων της Inspired ανήκουν στην κατηγορία των ανεξάρτητων (independent) ιδιωτικών σχολείων.
Το 2016 το ΚΑΝΕΠ-ΓΣΕΕ πραγματοποίησε μια έρευνα για το τοπίο της ιδιωτικής εκπαίδευσης στην Ευρώπη. Σύμφωνα με την έρευνα, τα ιδιωτικά σχολεία στην ΕΕ χωρίζονται σε δύο κατηγορίες:
- Ιδρύματα εποπτευόμενα από το κράτος, δηλαδή τα ιδρύματα εκείνα που η εποπτεία έχει ανατεθεί σε φορείς της πολιτείας.
- Ανεξάρτητα ιδρύματα, δηλαδή τα ιδρύματα εκείνα που η χρηματοδότησή τους προέρχεται από ιδιώτες.
Τα εποπτευόμενα από το κράτος ιδρύματα βρίσκονται υπό τη στενή εποπτεία της πολιτείας και υπάρχει αυστηρότατη διαδικασία διασφάλισης της νομιμότητας της έκδοσης των τίτλων σπουδών. Κάποια από αυτά υπάγονται σε δημόσιο έλεγχο, πολλά όμως όχι και για το λόγο αυτό δεν εκδίδουν ισότιμους τίτλους σπουδών, έχοντας αποκοπεί από το εθνικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα. Πρέπει να τονιστεί ότι τα ανεξάρτητα σχολεία παρακολουθούνται μόλις από το 2,5% περίπου του μαθητικού πληθυσμού στην ΕΕ, ενώ περίπου το 15% παρακολουθεί ιδιωτικά ιδρύματα άμεσα εποπτευόμενα από το κράτος.
Στην Ελλάδα τα περισσότερα ιδιωτικά σχολεία είναι μεν «ανεξάρτητα», καθώς ανήκουν σε φυσικά πρόσωπα, ωστόσο ακολουθούν το εγχώριο εκπαιδευτικό σύστημα και αποδίδουν ισότιμους τίτλους σπουδών. Αποτελεί, πάντως, πάγιο αίτημα από το 2011 κάποιων επιχειρηματικών κύκλων στην ιδιωτική εκπαίδευση η απόσχιση των ιδιωτικών σχολείων από το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, ώστε να αποφευχθεί η (όποια) κρατική εποπτεία.
Μελετώντας την ιστοσελίδα της Inspired, αλλά και διεθνείς εκπαιδευτικές ιστοσελίδες διαπιστώνουμε ότι συνεργάζεται κυρίως με σχολεία που δεν ακολουθούν το εθνικό πρόγραμμα και ότι οι εκπαιδευτικοί συνάπτουν ατομικές συμβάσεις που προβλέπουν διαφορετικές αμοιβές από το εθνικό μισθολόγιο ή από συλλογικές συμβάσεις. Αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι το fund προσφέρει στα σχολεία τη δυνατότητα εφαρμογής συγκεκριμένων αναλυτικών προγραμμάτων και στους εκπαιδευτικούς «πακέτα» μισθών-παροχών. Επομένως, πολλά σχολεία του συγκεκριμένου ομίλου δείχνουν να ακολουθούν μια ανεξάρτητη γραμμή παιδαγωγικά και εργασιακά.
Ανησυχία προκαλεί επίσης το γεγονός ότι σε ιστοσελίδες που εκπαιδευτικοί και γονείς αξιολογούν εκπαιδευτικούς οργανισμούς, αναφέρονται ως βασικά μειονεκτήματα των σχολείων που υπάγονται στην Inspired «το βαρύ ωράριο εργασίας» ή το ότι η διοίκηση δεν ενδιαφέρεται για την ποιότητα της εκπαίδευσης και το προσωπικό, αλλά αποκλειστικά για το κέρδος. Τουλάχιστον, το fund έχει υπογράψει ένα …Modern Slavery Act Statement που σημαίνει ότι μάλλον οι συνάδελφοι γλίτωσαν τα …χειρότερα!
Τα ερωτήματά μας προς τη διοίκηση της Σχολής Μωραΐτη
Η σχέση της ΟΙΕΛΕ και της Σχολής Μωραΐτη ήταν διαχρονικά ειλικρινής. Δεν ξεχνά κανείς ότι το συγκεκριμένο σχολείο με την πλούσια εκπαιδευτική προσφορά στον τόπο λειτούργησε ως καταφύγιο προοδευτικών εκπαιδευτικών σε σκοτεινές περιόδους της ελληνικής ιστορίας. Επίσης, παρά τα όποια προβλήματα, οι σχέσεις εργασίας των εκπαιδευτικών είναι αρκετά καλές, ιδίως αν συγκρίνει κανείς την κατάσταση που επικρατεί γενικά στο χώρο της ιδιωτικής εκπαίδευσης.
Είναι, ωστόσο, χρέος μας απέναντι στους συναδέλφους που με αγωνία απευθύνθηκαν σε εμάς αλλά και στους γονείς που βλέπουν να ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο στην ιστορία της Σχολής, να απευθύνουμε στη διοίκηση κάποια ερωτήματα. Γνωρίζοντας πως τα μεγάλα εκπαιδευτικά funds δεν αρκούνται στις συνεργασίες αλλά συχνά εξαγοράζουν τμήμα ή το σύνολο των σχολείων και έχοντας υπόψη των προφίλ των εκπαιδευτηρίων που εκπροσωπεί η Inspired, ρωτούμε:
- Η Σχολή Μωραΐτη θα εξακολουθεί να διοικείται από τους τωρινούς ιδιοκτήτες ή θα υπάρξουν αλλαγές σε διοίκηση και management;
- Θα παραμείνει ένα σχολείο που θα εφαρμόζει το εθνικό αναλυτικό πρόγραμμα, άρα αποδίδοντας τίτλους σπουδών ισότιμους με τα σχολεία των δημόσιων;
- Στην περίπτωση αυτή, οι εκπαιδευτικοί θα κληθούν – όπως συμβαίνει σε κάποια ιδιωτικά σχολεία – να εργαστούν σε παράλληλα αναλυτικά προγράμματα, άρα κάνοντας τη διπλή δουλειά (κι ενώ ήδη ο φόρτος εργασίας είναι μεγάλος); Σε μια τέτοια περίπτωση, αυτό θα είναι υποχρεωτικό ή προαιρετικό και τι θα προβλέπεται για τις αμοιβές;
- Στην απευκταία (και ελπίζουμε μηδενική) πιθανότητα της μετατροπής της Σχολής Μωραΐτη σε πλήρως ανεξάρτητο σχολείο:
- Πότε θα ενημερωθούν γονείς, μαθητές και εκπαιδευτικοί;
- Έχει υπάρξει πρόβλεψη για την πιστοποίηση των τίτλων σπουδών και για τον τρόπο συμμετοχής των μαθητών στις Πανελλαδικές Εξετάσεις (εφόσον το επιθυμούν);
- Τι μέλλει γενέσθαι με τις αμοιβές, τις ωριμάνσεις και την προϋπηρεσία των εκπαιδευτικών; Ενδεχόμενη απόσχιση του σχολείου από το νομοθετικό πλαίσιο που διέπει την εγχώρια ιδιωτική εκπαίδευση θα μπορούσε να σημάνει την μισθολογική υπαγωγή των εκπαιδευτικών στην κοινή εργατική νομοθεσία, άρα και την συντριπτική μείωση (ιδίως των παλαιοτέρων) των αποδοχών τους.
Ελπίζουμε στις συζητήσεις και παρουσιάσεις που θα κάνουν εκπρόσωποι του fund τις επόμενες ημέρες να υπάρξουν καθαρές απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα. Η ΟΙΕΛΕ και ο ΣΙΕΛ, πάντως βρίσκονται σε αναμονή των εξελίξεων και είναι ανοιχτοί σε διάλογο τόσο με τη διοίκηση του σχολείου όσο και με εκπροσώπους του fund.
