Το τελευταίο διάστημα, με αφορμή την τραγική υπόθεση bullying μαθητή στο Αρσάκειο, οι εκπαιδευτικοί του εν λόγω σχολείου δέχονται συνεχείς πιέσεις από γονείς, από εκπροσώπους των ΜΜΕ και λοιδορούνται στα social media. Αυτό συμβαίνει, παρόλο που οι συνάδελφοι προέβησαν σε κάθε απαραίτητη ενέργεια και πήραν τα ενδεδειγμένα μέτρα για την καλύτερη δυνατή διαχείριση του φαινομένου. Τόσο για να προστατευθούν οι μαθητές όσο και για να μην παραβιαστεί η νομιμότητα.
Θα πρέπει αρχικά να αναφέρουμε ότι τέτοια φαινόμενα συμβαίνουν σε πάρα πολλά σχολεία, δημόσια και ιδιωτικά. Το Αρσάκειο βρέθηκε στο μάτι του κυκλώνα λόγω ιστορικότητας και λόγω της στρεβλής αντίληψης (την οποία πρόσφατα ακούσαμε σε ΜΜΕ από εξέχοντα «συνάδελφο» συνδικαλιστή) πως «στα ιδιωτικά σχολεία δεν συμβαίνουν τέτοια πράγματα». Δυστυχώς, η κατάσταση διαφέρει πολύ από την ουτοπία που κάποιοι φαντασιώνονται. Ζούμε σε μια ιστορική περίοδο έξαρσης της νεανικής παραβατικότητας, ενός φαινομένου εξαιρετικά σύνθετου και δύσκολου στην αντιμετώπισή του, που χτυπά το σύνολο της κοινωνίας.
Το ακραίο bullying των γονέων στους ανυπεράσπιστους εκπαιδευτικούς των ιδιωτικών σχολείων
Δυστυχώς το νομοθετικό πλαίσιο για τις πειθαρχικές διαδικασίες και για την αντιμετώπιση της σχολικής βίας είναι προβληματικό και δεν συμβαδίζει με τις σύγχρονες εξελίξεις στην παιδαγωγική και στην ψυχολογία. Οι υποστηρικτικοί μηχανισμοί είναι ελλιπείς και η γραφειοκρατία περισσεύει. Όλα αυτά δυσχεραίνουν το έργο των εκπαιδευτικών. Ειδικά όμως στα ιδιωτικά σχολεία, πέραν όλων των προαναφερθέντων, οι εκπαιδευτικοί έχουν πλέον χάσει την ιδιότητα του λειτουργού της Παιδείας. Έχουν απωλέσει την εκπαιδευτική τους αυτονομία και αξιοπρέπεια.
Μετά την ψήφιση του νόμου Κεραμέως και την καθιέρωση των απολύτως αναιτιολόγητων, χωρίς καμιά αξιολογική διαδικασία, απολύσεων, ο ιδιωτικός εκπαιδευτικός έχει καταντήσει ένας απλός, τρομοκρατημένος υπάλληλος. Η δυνατότητα παρέμβασης του εκπαιδευτικού για να προστατεύσει τους μαθητές του, για να ελέγξει δύσκολες περιπτώσεις bullying, είναι εξαιρετικά περιορισμένη. Ελάχιστοι πλέον συνάδελφοι τολμούν να βαθμολογήσουν αντικειμενικά ή να κάνουν παρατηρήσεις σε μαθητές. Για ποιο λόγο; Διότι, δυστυχώς, κάποιοι «παρεμβατικοί» γονείς, θεωρώντας εαυτόν ως τον γνήσιο «εργοδότη» του υπαλλήλου και με το σκεπτικό «ο πελάτης έχει πάντα δίκιο», απαιτούν την εκδίωξη του «θρασέως» εκπαιδευτικού. Ένα τηλέφωνο από δυσαρεστημένο γονιό αρκεί για να πέσει ο εκπαιδευτικός σε δυσμένεια ή ακόμα και να χάσει τη δουλειά του με τραγικές συνέπειες για τον ίδιο και την οικογένειά του. Έτσι, εν έτει 2023, βλέπουμε να διαδραματίζονται σε ιδιωτικά σχολεία σκηνές βγαλμένες από γνωστή ελληνική ταινία της δεκαετίας του ’60! H ΟΙΕΛΕ έχει αναφερθεί στο παρελθόν στο οξυμένο πρόβλημα του bullying από γονείς σε εκπαιδευτικούς και σύντομα θα καταθέσει προτάσεις πολιτικής σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο.
Προστατεύστε τα παιδιά!
Στις αναπτυγμένες χώρες του κόσμου η πολιτεία έχει φροντίσει, ώστε σε περιπτώσεις βαριάς παραβατικότητας/bullying να παρεμβαίνουν άμεσα ομάδες ειδικών ψυχολόγων, παιδαγωγών και κοινωνικών λειτουργών προσφέροντας τη βοήθεια τους σε θύματα αλλά και σε θύτες. Διότι, κι αυτό δεν πρέπει να το ξεχνάμε, συχνά και οι θύτες του bullying έχουν υπάρξει οι ίδιοι θύματα κακοποίησης. Φυσικά, η ελληνική πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική, καθώς εύκολα διαπιστώνει κανείς την απουσία τέτοιων διαδικασιών. Τα όποια μέτρα που παίρνονται είναι συνήθως μόνο φρονηματιστικού χαρακτήρα και ικανοποιούν μια κοινωνία που ψάχνει απλοϊκά ενόχους και τιμωρίες και δεν αναζητά τις βαθύτερες αιτίες του προβλήματος. Θα πρέπει, όμως, όλοι να σκεφτούμε. Αν απλώς απομακρυνθεί ο bully μαθητής από το σχολικό του περιβάλλον, χωρίς να έχει αντιμετωπιστεί η αιτία του προβλήματος, δεν θα πράξει άραγε τα ίδια στο νέο σχολείο που θα εγγραφεί; Μήπως θα πρέπει, σε συνδυασμό με τα όποια πειθαρχικά μέτρα, να υπάρχει μια ολιστική αντιμετώπιση πρόληψης και θεραπείας, όπως συμβαίνει σε σύγχρονα εκπαιδευτικά συστήματα;
Ο εκσυγχρονισμός της εκπαιδευτικής νομοθεσίας, η μείωση της γραφειοκρατίας, ο ορισμός ειδικών επιστημόνων στα σχολεία, η θέσπιση σύγχρονων παρεμβατικών διαδικασιών πρόληψης και θεραπείας της νεανικής παραβατικότητας, η αποκατάσταση της ιδιότητας του παιδαγωγού στους ιδιωτικούς εκπαιδευτικούς, είναι κάποια μέτρα απαραίτητα για να τιθασευτεί το ανεξέλεγκτο φαινόμενο της βίας στα σχολεία. Μόνο τότε μπορεί κανείς να είναι αισιόδοξος ότι το σχολείο δεν θα είναι πλέον μια «αρένα μονομάχων» αλλά θα εκτελεί στο ακέραιο τον σημαντικό κοινωνικό του ρόλο. Επίσης, είναι σημαντικό να επισημάνουμε πως, ενώ είναι καλοδεχούμενη η διαφάνεια και η λογοδοσία, θα πρέπει και τα ΜΜΕ να αντιμετωπίζουν υποθέσεις που σχετίζονται με το σχολικό περιβάλλον με ιδιαίτερη προσοχή και ευαισθησία. Συχνά η ανεξέλεγκτη και υπερβολική παρουσίαση των θεμάτων δεν θίγει μόνο ένα σχολείο και τους εκπαιδευτικούς του, αλλά τραυματίζει τα παιδιά.
