Ο Τάσος Παπαναστασίου είναι δάσκαλος. “Αυτό μου αρέσει να κάνω κι αυτό κάνω”, λέει χαρακτηριστικά. Είναι συνάδελφος στην ιδιωτική εκπαίδευση, Διευθυντής σε ένα από τα κορυφαία ιδιωτικά σχολεία της Βόρειας Ελλάδας, την Αμερικανική Γεωργική Σχολή Θεσσαλονίκης, ένα εκπαιδευτήριο μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα.
Ταυτόχρονα, όμως, είναι ένας ιδιαίτερα ταλαντούχος συγγραφέας. Σαγηνεύτηκε από την αστυνομική λογοτεχνία και μας ταξιδεύει με τον ήρωά του, τον Αστυνόμο Απτόσογλου, μέσα στα δαιδαλώδη μονοπάτια της. Αυτές τις ημέρες κυκλοφορεί το τρίτο βιβλίο του με τίτλο “Το Σπάσιμο” από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο. Το βιβλίο θα παρουσιαστεί το Σάββατο 6/5 στη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης (ΔΕΒΘ) (16:00) και την Τρίτη 9/5 στο βιβλιοπωλείο Monogram (Υμηττού 17) στο Χολαργό (19:30).
Για το “Σπάσιμο”, τη νέα περιπέτεια του Αστυνόμου Απτόσογλου που διαδραματίζεται στα σοκάκια του Βαρδάρη και σχετίζεται με τη μάστιγα του trafficking, ο Τάσος λέει:
“Θέλησα να γράψω για την εμπορία ανθρώπων από την πλευρά των θυμάτων. Ήθελα να καταλάβω (και προσπαθώ ακόμη) πώς νιώθουν, τι συμβαίνει και πώς φτάνουν στο σημείο τα θύματα να χαθούν στα κυκλώματα αυτά, να παραδοθούν χωρίς να καταφέρνουν να αντιδράσουν.
Θέλησα να γράψω για την εσωτερική πορεία των θυμάτων, το μέσα τους ταξίδι, την ανάβαση στην κόλασή τους γιατί η κόλαση για τα θύματα είναι εδώ, επάνω στη γη, εδώ που πατούμε.
Θέλησα να γράψω για την εκκωφαντική σιωπή των μαρτύρων/παρατηρητών.
Γιατί με το trafficking;
Η αλήθεια είναι πως ήρθε ομαλά ως συνέχεια της προηγούμενης περιπέτειας του Απτόσογλου με την Ιστορία. Σε εκείνο το βιβλίο αναμετρήθηκα με το πώς ριζώνει το κακό στους ανθρώπους, με το πώς οι άνθρωποι γίνονται τέρατα, πώς φτάνουν στο σημείο να θεωρούν τους συνανθρώπους ένα τίποτα, σκουπίδια που πρέπει και επιτρέπεται να εξολοθρευθούν γιατί είναι κάπως διαφορετικοί.
Η τύχη με έφερε σε μία συζήτηση για ένα παιδί που “έπρεπε να κρυφτεί”. Ένα παιδί που, εκτός από τη διαδικασία ένταξής του, μετά από όσα είχε υποστεί, έπρεπε “να πάει και στο σχολείο”. Κάναμε ό,τι μπορούσαμε. Με αίσιο τέλος. Μέσα από αυτήν τη διαδικασία χάρηκα πολύ γιατί διαπίστωσα με τεράστια χαρά πως υπάρχουν άνθρωποι καλόψυχοι, μεγαλόκαρδοι και θαρραλέοι που στηρίζουν θύματα του trafficking. Αφανείς ήρωες και ηρωίδες που ζουν μέσα στο πρόβλημα και το αντιμετωπίζουν. Ειδικοί, στελέχη οργανισμών, διευθυντές λυκείων, στελέχη σχολείων. Άνθρωποι που εξαιτίας τους στέκει ο κόσμος όρθιος.
Μετά από αυτό άρχισα να ψάχνω. Τι θα έκανε ο Απτόσογλου εάν βρισκόταν αντιμέτωπος με μία τέτοια περίπτωση; Με ένα τέτοιο έγκλημα;
Διάβασα, είδα ντοκιμαντέρ, μίλησα με ανθρώπους που ζουν το έγκλημα από κοντά, άκουσα και μία ιστορία για μια γυναίκα – ας την πούμε Τάνια – που οι ρίζες της κρατούν από το φλογισμένο Τσέρνομπιλ, από το Πρίπιατ, την πόλη που χτίστηκε για να υποστηρίζουν οι κάτοικοί της τη λειτουργία του πυρηνικού σταθμού που υπήρχε εκεί, και οι διαδρομές που ακολούθησε η πληγμένη από την ραδιενέργεια οικογένειά της, την οδήγησε στην Οδησσό, πρόσφυγα στην ίδια της την χώρα, μέσα στη φτώχεια και την απαξίωση. Έμαθα για το παιδί που γέννησε, για τον φόβο της πείνας και της καταστροφής της οικογένειάς της, για την απόφασή της να πάει να δουλέψει στην Κωνσταντινούπολη ως νταντά σε σπίτια πλουσίων, απόφασή της που τη βύθισε στα κυκλώματα της εμπορίας ανθρώπων, κυκλώματα που δεν σε αφήνουν εύκολα να ξεφύγεις αν μπλεχτείς στα γρανάζια τους.
Ακολούθησα νοερά την πορεία της, την επιστροφή της στην Οδησσό, και το απελπισμένο της ταξίδι στην Ελλάδα με το υψηλότερο κίνητρο που μπορεί να έχει μία μητέρα.
Αυτό, σκέφτηκα, είναι ένα καλό πλαίσιο για να βάλω τον Απτόσογλου, που απορυθμισμένος επέστρεφε από το Καρπενήσι στη Θεσσαλονίκη, να ασχοληθεί με το trafficking.
Έτσι, με δυο τρεις ερωτήσεις, στήθηκε ο καμβάς. Ο Βαρδάρης, τα εγκαταλειμμένα τρένα – το μεγαλύτερο νεκροταφείο τρένων στην Ευρώπη βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη – κύκλωμα εμπορίας ανθρώπων, επίορκοι αστυνομικοί, γιατροί, δικηγόροι, πολιτικοί, ένας σκουρόχρωμος καμβάς που μαύρισε και την ψυχή μου και όσων ζουν μαζί μου. Ακόμη και της Χλόης, της γάτας μας, που σταθερά στεκόταν δίπλα μου όσο γραφόταν το βιβλίο.
Μια απλή αναζήτηση στο διαδίκτυο θα σας πείσει. Το trafficking – η σύγχρονη δουλεία – είναι τόσο σιωπηλό έγκλημα και ας έχουν εντοπιστεί και διαλευκανθεί πολλές περιπτώσεις, γιατί οι έντιμοι υπάλληλοι, αστυνομικοί, γιατροί, δικηγόροι, πολιτικοί, δεν αρκούν για να το ξεριζώσουν. Δεν ξεριζώνεται γιατί έχει τζίρο από τις αγοραπωλησίες μεγαλύτερο και από το εμπόριο ναρκωτικών. Δεν ξεριζώνεται γιατί υπάρχει τεράστια ζήτηση προϊόντων (δηλαδή ανθρώπων-δούλων) από την αγορά”.
Τα δύο πρώτα βιβλία του Τάσου Παπαναστασίου
Όπως προαναφέρθηκε, ο Τάσος έχει γράψει άλλα δύο βιβλία (κι αυτά με τον ίδιο ήρωα, τον Αστυνόμο Απτόσογλου).
Το πρώτο με τίτλο “14 Ημέρες” κυκλοφόρησε το 2017 (εκδόσεις Επίκεντρο). Ο συγγραφέας είχε σημειώσει:
“Αυτό το βιβλίο απλά έτυχε και γράφτηκε. Η ιστορία, ή καλύτερα οι ιστορίες που περιέχει, ουδεμία σχέση έχουν με την πραγματικότητα. Είναι ένα παραμύθι για μεγάλα παιδιά που, όπως και τα παραμύθια για μικρά παιδιά, αφηγείται φανταστικές περιπέτειες. Όλα τα πρόσωπα που εμφανίζονται σε αυτό δεν είναι υπαρκτά, ή έτσι θέλει να πιστεύει ο συγγραφέας, ο οποίος απλώς επέτρεψε στο υποσυνείδητό του να τον καθοδηγήσει.”
Περισσότερα για τις “14 Ημέρες” μπορείτε να δείτε εδώ.
Το δεύτερο βιβλίο του, πλέον στις Εκδόσεις Μεταίχμιο, τιτλοφορείται “Η σιωπή δεν σε κρατά ζωντανό” και είναι μια περιπέτεια του Αστυνόμου Απτόσογλου με την Ιστορία, καθώς ένας φόνος στο Καρπενήσι τον πάει πίσω στη δική του προσωπική ιστορία, και ακόμα πιο πίσω στην ιστορία των Εβραίων της Θεσσαλονίκης και στο πογκρόμ που υπέστησαν από τους Ναζί.
Περισσότερα για το βιβλίο μπορείτε να διαβάσετε εδώ.
Λίγα λόγια για τον Τάσο Παπαναστασίου
Ο Τάσος Παπαναστασίου γεννήθηκε το 1964 στη Θεσσαλονίκη, όπου και ζει. Είναι δάσκαλος στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Ύστερα από τριάντα χρόνια στις τάξεις δημοτικών σχολείων, είναι από το 2018 διευθυντής στο Δημοτικό Σχολείο του Ομίλου Σχολείων Βιωματικής Μάθησης της Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής (Θεσσαλονίκη).
Περισσότερα για την πορεία και τις απόψεις του Τάσου για το χώρο της εκπαίδευσης μπορείτε να διαβάσετε εδώ.
