Κυρίες και Κύριοι,
- Θέλω καταρχάς να εκφράσω τη χαρά μου που βρίσκομαι στο 1ο ΕΠΑΛ Αθηνών τόσο ως εκπρόσωπος των εργαζόμενων και δάσκαλος όσο και ως άνθρωπος που υπηρετεί την εκπαίδευση εδώ και 30 και πλέον χρόνια. H παρουσία μας εδώ σήμερα έχει ουσιαστική και συμβολική σημασία. Πρώτον, διότι ο εκσυγχρονισμός της εκπαίδευσης, η διασύνδεσή της με την αγορά εργασίας και η συγκρότηση ενός σύγχρονου παραγωγικού – αναπτυξιακού μοντέλου της χώρας περνάει μέσα από μια ισχυρή, καινοτόμα τεχνική-επαγγελματική εκπαίδευση που θα είναι ελκυστική για όλους.Αυτό, ήταν και το περιεχόμενο του πρόσφατου συνεδρίου του ΚΑΝΕΠ-ΓΣΕΕ όπου καταγράφηκαν απόψεις και τάσεις που μπορεί η πολιτεία να αξιοποιήσει. Δεύτερον και πολύ σημαντικό, διότι το χώρο αυτό επιλέγουν κυρίως τα παιδιά των μη προνομιούχων, τα παιδιά των ανθρώπων της μισθωτής εργασίας και των ανέργων.
- Τα συνδικάτα ήταν και είναι σταθερά προσηλωμένα στον κοινωνικό διάλογο. Ωστόσο, θα πρέπει να υπάρχει μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στη διαδικασία του διαλόγου και περισσότερη εμπλοκή των κοινωνικών εταίρων στη λήψη των αποφάσεων. Η πολιτεία μόνο να κερδίσει έχει από την πιο ενεργητική συμμετοχή των φορέων της κοινωνίας σε πεδία όπως αυτά της εκπαίδευσης και της εργασίας.
- Σαφώς χαιρετίζουμε την εμπλοκή του ILO στη διαδικασία του Οδικού Χάρτη. Η παρουσία του είναι και ο κυριότερος λόγος που ακολουθούνται τριμερείς διαδικασίες διαλόγου. Είναι γεγονός ότι υπάρχουν προβλήματα στο χώρο της εργασίας που έχουν κληρονομηθεί από τα πρώτα χρόνια εφαρμογής των Μνημονίων, όπως η κατάρρευση των συλλογικών συμβάσεων και η συνεπακόλουθη συρρίκνωση της εποπτείας του κράτους. Η αδήλωτη, η υποδηλωμένη, η μερικώς δηλωμένη, η ψευδώς δηλωμένη εργασία έγιναν κανόνας στους περισσότερους χώρους εργασίας. Ωστόσο, οφείλουμε να αναγνωρίσουμε τις σημαντικές προσπάθειες του ΣΕΠΕ στην καταπολέμηση τέτοιων φαινομένων. Μένουν, βέβαια, πολλά να γίνουν.
- Η ΓΣΕΕ έχει επικυρώσει μεν τον Οδικό Χάρτη, ωστόσο επιφυλάχθηκε κατά τη διαδικασία κοινωνικού διαλόγου να θέσει τις απόψεις και τα αιτήματά της ως προς τα επιμέρους ζητήματα, όπως, πχ, για τα πρόστιμα, την έκταση και το περιεχόμενο των ελέγχων, την επέκταση του εργόσημου, τα ειδικά μέτρα για την ψευδώς δηλωμένη εργασία, το ζήτημα της ψευδούς αυτοαπασχόλησης κλπ
- Θεωρούμε ότι θα έχουν ιδιαίτερη σημασία – και γι’ αυτό τα αναμένουμε με ιδιαίτερο ενδιαφέρον – τα αποτελέσματα του μεγάλου πιλοτικού προγράμματος στοχευμένων ελέγχων αδήλωτης εργασίας στην περιφέρεια Αττικής, που θα συζητηθούν και θα αξιολογηθούν μέσα στον Οκτώβριο. Επίσης, στην προσπάθεια εξάλειψης της ανομίας στους χώρους εργασίας είναι πολύ σημαντική η πρόσφατη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας που έκρινε συνταγματικό το πρόστιμο των 10.000 για την αδήλωτη εργασία.
- Πρέπει, όμως, επιτέλους να προχωρήσουμε με γρήγορα βήματα. Πρέπει να γίνουν περισσότερα για τη διασύνδεση της εκπαίδευσης με την εργασία και για την προστασία των μαθητών, ιδίως αυτών που ακολουθούν τα προγράμματα μαθητείας, από την εργασιακή εκμετάλλευση και την ανομία. Είναι ανάγκη οι μαθητές, τα νέα παιδιά να γνωρίζουν τι θα αντιμετωπίσουν, πώς θα προστατευτούν και πώς θα διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους. Επιτρέψτε μου να μοιραστώ μαζί σας την προσωπική μου εμπειρία από τη συνεργασία μας με τη Σουηδική Συνομοσπονδία Εργαζόμενων, την LO. Η LOέχει ένα ευρύ δίκτυο σχολείων δεύτερης ευκαιρίας και συμμετέχει αποφασιστικά στην τεχνική και επαγγελματική κατάρτιση της Σουηδίας. Αποτελεί προτεραιότητα γι’ αυτούς η πλήρης ενημέρωση και επιμόρφωση των μαθητών για τις προκλήσεις που θα αντιμετωπίσουν στην αγορά εργασίας, για τη γνώση και διεκδίκηση των δικαιωμάτων τους, αλλά και για την οργάνωσή τους στα σωματεία τους.
- Γι’ αυτό το λόγο θεωρούμε πολύ σημαντική την καμπάνια ενημέρωσης στα ΕΠΑΛ με τίτλο: «Εργασία με αξιοπρέπεια – είναι Δικαίωμά μας». Όμως ακόμη υπάρχουν σημαντικές εκκρεμότητες.
- Θέλουμε να ξέρουμε το υλικό βάσει του οποίου θα γίνει η ενημέρωση, η οποία θεωρούμε πως σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να στηρίζεται στο συμφωνημένο περιεχόμενο του ενημερωτικού φυλλαδίου για την αδήλωτη εργασία.
- Θέλουμε να υπάρχουν κάποιες ελάχιστες αλλά ουσιώδεις εγγυήσεις για το ΠΟΙΟΙ θα διδάσκουν αυτό το κρίσιμο αντικείμενο. Σε αυτό υπήρξε συμφωνία του Υπουργείου Εργασίας ότι το μάθημα θα γίνει από Επιθεωρητές Εργασίας της Κοινωνικής Επιθεώρησης, με την παρουσία και Επιθεωρητή της Τεχνικής Επιθεώρησης, οι οποίοι έχουν εμπειρία εκπαίδευσης ενηλίκων.
- Θέλουμε στη διαδικασία ενημέρωσης-εκπαίδευσης να μπορεί να συμμετάσχει εκπρόσωπος της εργατικής και της εργοδοτικής πλευράς. Όπως σας προείπα, μόνο θετικά είναι τα συμπεράσματα από αντίστοιχες δράσεις σε σχολεία του εξωτερικού.
- Θα θέλαμε, εάν υπήρχε χρόνος, να συζητηθούν τα κριτήρια βάσει των οποίων θα επιλεγούν τα ΕΠΑΛ (πχ σε περιοχές με υψηλό ποσοστό ανεργίας και φτώχειας, περιοχές με ζητήματα κοινωνικού αποκλεισμού).
- Τελειώνοντας θέλω να επισημάνω ότι η αναβάθμιση της τεχνικής-επαγγελματικής εκπαίδευσης και η καταπολέμηση των φαινομένων εργασιακής εκμετάλλευσης δεν πρέπει να είναι απλώς πρώτη προτεραιότητα για την πολιτεία και για τα συνδικάτα των εργαζόμενων, αλλά ταυτόχρονα και για τους εργοδοτικούς φορείς, καθώς τα καλώς εκπαιδευμένα επαγγελματικά στελέχη θα βοηθήσουν στην ποιοτική αναβάθμιση και βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των προϊόντων. Η δε αποκατάσταση της νομιμότητας θα είναι προς όφελος του συνετού και με αίσθηση της κοινωνικής ευθύνης εργοδότη. Δεσμευόμαστε ότι θα δώσουμε μαζί τη μάχη για να ληφθούν οι αποφάσεις με πλατύ όμως και δημοκρατικό διάλογο, χωρίς αποκλεισμούς. Ελπίζουμε ότι στη δύσκολη και μακρά αυτή πορεία θα έχουμε στο πλευρό μας ως πολύτιμο συμπαραστάτη την ILO.
