Σήμερα συνεδρίασε η Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής με σκοπό να τοποθετηθούν οι φορείς για τις διατάξεις του νομοσχεδίου που φέρνει προς ψήφιση στη Βουλή το Υπουργείο Παιδείας. Την ΟΙΕΛΕ εκπροσώπησαν στην Επιτροπή ο Γενικός Γραμματέας του Δ.Σ. Γιώργος Χριστόπουλος και ο Υπεύθυνος Εκπαιδευτικών Θεμάτων του Δ.Σ. Στράτος Γεωργουδής.
Οι εκπρόσωποι της ΟΙΕΛΕ τοποθετήθηκαν για την αναγκαιότητα διαφανούς και αδιάβλητης πιστοποίησης του απολυτηρίου τίτλου της Γ’ Λυκείου, για τις διατάξεις σχετικά με τα εργασιακά μας, για τις ρυθμίσεις που αφορούν στο Λύκειο και στο εξεταστικό σύστημα. Ακολουθούν οι τοποθετήσεις των εκπροσώπων μας:
Η ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΤΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑ ΤΟΥ ΔΣ ΤΗΣ ΟΙΕΛΕ
ΓΙΩΡΓΟΥ ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΥ
Κύριε Πρόεδρε,
Κύριοι Βουλευτές,
Αγαπητοί συνάδελφοι,
Επιτρέψτε μου να ξεκινήσω επιγραμματικά, καθώς τη βασική ανάλυση για το θέμα αυτό θα κάνει ο Υπεύθυνος Εκπαιδευτικών Θεμάτων του ΔΣ της ΟΙΕΛΕ Στράτος Γεωργουδής, από ένα ζήτημα που αφορά στο Λύκειο και τον απολυτήριο τίτλο του.
Το 2014 η Κομισιόν με έγγραφό της, διαπιστώνοντας το σκάνδαλο με την έκδοση χιλιάδων παράνομων τίτλων σπουδών, έθεσε όρο στην ελληνική κυβέρνηση να λάβει μέτρα για τη διασφάλιση της νομιμότητας στις διαδικασίες και στην έκδοση των τίτλων σπουδών από φορείς της ιδιωτικής εκπαίδευσης, το οποίο και προσκομίζουμε σήμερα στη Βουλή. Δυστυχώς σήμερα, ιδίως στα ιδιωτικά σχολεία, δεν υπάρχει καμιά διασφάλιση όσων ζητάει η Κομισιόν. Υπενθυμίζω ότι το απολυτήριο της Γ’ Λυκείου, μετά και την αντιστοίχιση του Εθνικού με το Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Προσόντων, αποτελεί προσόν Επιπέδου 4 που χρησιμοποιείται για την οριζόντια επικοινωνία με τους αντίστοιχους τίτλους στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Επίσης, οι κάτοχοι των «άριστων» απολυτηρίων Λυκείου παίρνουν 1000 μόρια στο διαγωνισμό του ΑΣΕΠ. Αυτή τη στιγμή όμως υπάρχει πλήρης αδιαφάνεια στα ιδιωτικά σχολεία (και δυστυχώς σε ορισμένα δημόσια) με τα πλαστά εικοσάρια να αποτελούν μάστιγα. Εκατοντάδες απόφοιτοι Λυκείου με χαλκευμένους τίτλους παραβιάζουν το εγχώριο και το κοινοτικό δίκαιο λαμβάνοντας θέσεις στην αγορά εργασίας, τις οποίες καταλαμβάνουν από τα παιδιά ενός κατώτερου Θεού, τα παιδιά των μη προνομιούχων. Αποτελεί επομένως αναγκαιότητα να διασφαλιστούν οι ελάχιστοι όροι νομιμότητας, ώστε να πιστοποιείται το κρίσιμο αυτό προσόν χωρίς να γίνονται διακρίσεις. Επομένως, αποτελεί κυρίαρχο εκπαιδευτικό, τολμώ να πω ακόμη και εθνικό ζήτημα, η έγκυρη και διαφανής πιστοποίηση προσόντων στην Γ’ Λυκείου, η ισχυροποίηση του εθνικού απολυτηρίου, μέσα από διαδικασίες εξετάσεων εποπτευόμενων από το Υπουργείο Παιδείας.
Είμαι υποχρεωμένος να σταθώ σε μια εξαιρετικά σημαντική ρύθμιση του νέου νομοσχεδίου του Υπουργείου Παιδείας το οποίο ολοκληρώνει μια ιδιαίτερα σημαντική μεταρρύθμιση στο χώρο των Φροντιστηρίων Δ.Ε. και των Κέντρων Ξένων Γλωσσών, χώροι που διαχρονικά υπέφεραν από άγρια εργασιακή εκμετάλλευση των εκπαιδευτικών και καταλήστευση των δημόσιων ταμείων, μια κατάσταση που επιδεινώθηκε δραματικά μετά την κατάρρευση των συλλογικών συμβάσεων το 2012, όταν οι αποδοχές των συναδέλφων μας έκαναν «βουτιά» μέχρι και 80%.
Πρόκειται για τη ρύθμιση που ορίζει ότι η διδακτική ώρα διαρκεί 45 λεπτά. Η διάταξη αυτή τερματίζει την αθλιότητα της εκμετάλλευσης των εκπαιδευτικών σε Φροντιστήρια και Κέντρα Ξένων Γλωσσών που υποχρεώνονταν να διδάσκουν ένα συνεχές 90λεπτο και τους καταβάλλονταν αποδοχές όχι 2 ωρών (βάσει του 45λεπτου), αλλά 1,5 ώρας με αποτέλεσμα οι επιχειρηματίες του χώρου να καρπώνονται διαχρονικά τεράστια ποσά. Θεωρούμε ότι η ρύθμιση αυτή σε συνδυασμό με την εφαρμογή της ηλεκτρονικής πλατφόρμας που ενεργοποιεί τη διασταύρωση των εργασιακών στοιχείων του Υπουργείου Παιδείας και του Υπουργείου Εργασίας, ώστε να καταπολεμηθεί επιτέλους μετά από δεκαετίες η αδήλωτη και η υποδηλωμένη εργασία που αποτελούσαν τον κανόνα στους χώρους αυτούς, την επαναφορά της πειθαρχικής εποπτείας των χώρων αυτών στις Διευθύνσεις Εκπαίδευσης. Ωστόσο, και μιλώ για τις διαχρονικές ευθύνες της ελληνικής πολιτείας, αυτές οι τομές έπρεπε να έχουν γίνει πολλά χρόνια νωρίτερα, καθώς όλοι γνώριζαν επί δεκαετίες ότι πάνω από τους μισούς εκπαιδευτικούς σε Φροντιστήρια και Κέντρα Ξένων Γλωσσών εργάζονται αδήλωτοι, ή με υποδηλωμένη εργασία.
Είναι επίσης θετική η διάταξη εκπαιδευτικοί με μειωμένο ωράριο σε ιδιωτικά σχολεία (αλλά και αναπληρωτές και ωρομίσθιοι) να μπορούν να εργαστούν και σε Φροντιστήρια και Κέντρα Ξένων Γλωσσών, ώστε να λυθεί ένα κοινωνικό πρόβλημα ενίσχυσης του πενιχρού εισοδήματος κάποιων συναδέλφων και να μην αναγκάζονται να καταφεύγουν σε παράνομα ιδιαίτερα. Όμως ο περιορισμός των 8 ωρών (προφανώς από αβλεψία, καθώς στο δημόσιο πλήρες ωράριο στοιχειοθετείται με 8 ώρες και πάνω, ενώ στον ιδιωτικό τομέα κάτι τέτοιο δεν ισχύει) αφήνει έξω από τη ρύθμιση τη συντριπτική πλειονότητα των συναδέλφων μας με μειωμένο ωράριο, καθώς σύμφωνα με τα ερευνητικά μας δεδομένα έχουν από 8-16 ώρες. Προτείνουμε η ρύθμιση να ισχύσει για όλους τους εκπαιδευτικούς μειωμένου ωραρίου, ανεξαιρέτως ωρών, με τους υπόλοιπους περιορισμούς που προβλέπει η ρύθμιση.
Μετά από δύο χρόνια συνεχών προσπαθειών μας να αναδείξουμε ένα κρίσιμο ζήτημα οξύτατης και παράνομης επιχειρηματικής δραστηριότητας με τεράστιους κινδύνους ακόμη και για την υγεία και την ασφάλεια μαθητών και εργαζόμενων, το θέμα των Κέντρων Μελέτης, θα πρέπει επιτέλους να υπάρξει μια προσπάθεια τακτοποίησής του. Τα Κέντρα αυτά λειτουργούσαν επί πολλά χρόνια χωρίς κανένα έλεγχο λειτουργίας, ασφάλειας και υγιεινής για παιδιά και εργαζόμενους και χωρίς θεσμοθετημένα κριτήρια για τους διδάσκοντες. Δεν κατέβαλαν, δε, εισφορές στο κράτος, ενώ οι εργαζόμενοι ήταν αδήλωτοι και αντικείμενα άγριας εκμετάλλευσης, καθώς εργάζονταν στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων με ωρομίσθια υποσαχάριας Αφρικής, το πολύ έως 2,5 – 3 ευρώ την ώρα. Λειτουργούσαν ακόμη και εφτά ημέρες την εβδομάδα (μέχρι τις 11 το βράδυ σε ορισμένες περιπτώσεις!), Σαββατοκύριακα, αργίες και ημέρες διακοπών εξαντλώντας τους εργαζόμενους και, κυρίως, ιδρυματοποιώντας τους άτυχους μαθητές σε περιβάλλον τάξης ολόκληρη την ημέρα με ανυπολόγιστες συνέπειες για την εκπαιδευτική, την ψυχική και τη συναισθηματική τους εξέλιξη. Το πλέον τραγικό στοιχείο είναι ότι έρευνα της Ομοσπονδίας σε διάφορες πόλεις της χώρας ανακάλυψε μέχρι και Κέντρα Μελέτης-προετοιμασίας μαθητών νηπίου για το …δημοτικό!
Η άποψη της Ομοσπονδίας μας είναι ότι τα Κέντρα Μελέτης θα πρέπει να λειτουργούν αποκλειστικά και μόνο για μαθητές δημοτικού και το πρόγραμμά τους να μην αποτελεί επέκταση του σχολικού, αλλά να είναι ανθρωποκεντρικό, με έμφαση στην αισθητική και τη φυσική αγωγή και γενικά σε ανθρωποκεντρικές δραστηριότητες. Επίσης, το προσωπικό να επιλέγεται με ακαδημαϊκά κριτήρια και οι εργασιακές σχέσεις των συναδέλφων να είναι ανάλογες με αυτές των εκπαιδευτικών σε Φροντιστήρια και Κέντρα Ξένων Γλωσσών. Επίσης, τα Κέντρα Μελέτης θα πρέπει να ελέγχονται και να αδειοδοτούνται, όπως όλες οι εκπαιδευτικές δομές, από τον ΕΟΠΠΕΠ.
Σας ευχαριστώ
Η ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΤΟΥ ΥΠ. ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΔΣ ΤΗΣ ΟΙΕΛΕ
ΣΤΡΑΤΟΥ ΓΕΩΡΓΟΥΔΗ
Ο συστημικός χαρακτήρας των παθογενειών του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος μας υποχρεώνει να αναγνωρίσουμε την αδυναμία της επίλυσης των προβλημάτων με ένα νόμο, ή μία μεταρρύθμιση. Θεωρούμε πως θα ήταν γενναίο οι πολιτικές ηγεσίες να αποδεχθούν πως οι μεταρρυθμίσεις θα πρέπει να βασίζονται σε έναν διαρκή στρατηγικό σχεδιασμό και να αναθεωρούνται, όπου χρειάζεται, χωρίς δογματισμούς.
Οι βασικές παθογένειες που σχετίζονται με το Λύκειο και το εξεταστικό σύστημα είναι πολυεπίπεδες. Επειδή κάθε βήμα, ακόμη κι αν δεν είναι ολοκληρωμένο, είναι θετικό, όταν τολμά να αντιμετωπίσει τα κρίσιμα ζητήματα, θεωρούμε στην βάση του θετικό το γεγονός της αναγνώρισης του προβλήματος και της ανάγκης αντιμετώπισής του από το Υπουργείο Παιδείας.
Πιο συγκεκριμένα:
- Η αναγνώριση από την πολιτεία ότι η Γ’ Λυκείου είναι μια «απονεκρωμένη» τάξη, αποτελεί βήμα για την αντιμετώπιση του ζητήματος. Πολύ σημαντικό, επίσης, είναι το γεγονός ότι προβλέπονται ισχυρά μέτρα για την αντιμετώπιση των χιλιάδων παράνομων απολυτηρίων Γ’ Λυκείου στην ιδιωτική εκπαίδευση, όπου ο αριθμός των άριστων τίτλων προκαλεί τη νοημοσύνη, αλλά και των σε αρκετές περιπτώσεις εικονικών βαθμολογήσεων στο δημόσιο σχολείο. Η ανάθεση ευθύνης στις Διευθύνσεις Εκπαίδευσης και στους ίδιους τους εκπαιδευτικούς που επιλέγουν θέματα είναι σημαντικό γεγονός, καθώς με αυτό τον τρόπο αντιμετωπίζονται τοπικά ζητήματα που δεν μπορεί να λάβει υπόψη ο κεντρικός σχεδιασμός (φυσικές καταστροφές, κλίμα, απουσίες εκπαιδευτικών, τοπικές ιδιαιτερότητες κ.α.). Η διαδικασία ενίσχυσης της Γ’ Λυκείου και η θεσμοθέτηση διαδικασιών διαφάνειας δημιουργούν την ελπίδα ότι οδεύουμε επιτέλους στο διαχρονικό στόχο της έκδοσης ενός ισχυρού Εθνικού Απολυτηρίου, αναβαθμισμένου προς όφελος των μαθητών και του δημόσιου συμφέροντος.
- Διαχρονική θέση της ΟΙΕΛΕ είναι η κατάργηση του εξεταστικού συστήματος και η ελεύθερη πρόσβαση των μαθητών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Για πρώτη φορά, έστω και δειλά, προτείνονται σχολές ελεύθερης πρόσβασης, γεγονός που γεννά την ελπίδα ότι στο μέλλον θα εξευρεθεί τρόπος να συνδυαστεί ένα αξιοκρατικό και διαφανές μοντέλο επιλογής με την ελεύθερη πρόσβαση.
Επομένως πολλές από τις προτεινόμενες παρεμβάσεις κινούνται σε σωστή κατεύθυνση, αλλά υπάρχουν και μερικά θέματα τα οποία οφείλουμε να επισημάνουμε ώστε να αναζητηθούν λύσεις. Αυτά είναι:
- Θεωρούμε αδυναμία του Εκπαιδευτικού συστήματος συνολικά την «φροντιστηριοποίηση» της Γ Λυκείου. Η κατάργηση διδασκαλίας μαθημάτων Γενικής Παιδείας και η αποκλειστική διδασκαλία των 4 μαθημάτων Προσανατολισμού συνιστά μεν την γενναία αναγνώριση της πραγματικότητας, όπως έχει διαμορφωθεί στα Λύκεια της Χώρας, ωστόσο δεν παύει να συνιστά μία ήττα του Λυκείου. Πρόκειται για ένα σοβαρό κοινωνικό πρόβλημα που απαιτεί προσεκτικό σχεδιασμό ώστε να ανατραπεί η εσφαλμένη αντίληψη ότι σκοπός του Λυκείου είναι αποκλειστικά η προετοιμασία για το Πανεπιστήμιο.
- Απαιτείται γενναία αναθεώρηση του Αναλυτικού Προγράμματος και των εγχειριδίων και αντικατάσταση των απαρχαιωμένων σημερινών αντικειμένων από κύκλους σπουδών όπου θα κυριαρχεί η διαθεματική επικοινωνία. Ως εκ τούτου η πρόταση του Υπουργείου πρέπει να συνοδευτεί από επανασχεδίαση του Προγράμματος Σπουδών για τις εναπομείνασες 5 τάξεις (του Γυμνασίου και του Λυκείου) για όλα τα γνωστικά αντικείμενα. Στη διαδικασία αναμόρφωσης των Α.Π. η ΟΙΕΛΕ θα συμβάλει με τις προτάσεις της στηριζόμενη στην πλούσια πείρα από την ιδιωτική εκπαίδευση αλλά και την ερευνητική εργασία του κλαδικού μας Ινστιτούτου και του ΚΑΝΕΠ.
- Εκφράζουμε την ανησυχία μας για το γεγονός ότι δεν σχεδιάζεται η αντιμετώπιση του (βέβαιου) ενδεχομένου μεταφοράς της σημερινής νοοτροπίας της Γ Λυκείου στην Β ή και στην Α τάξη. Η ανησυχία μας πηγάζει από το γεγονός της τεχνητής «ψυχολογικής πίεσης» που θα ασκηθεί στους μαθητές είτε για λόγους στείρας αντιπολίτευσης είτε για λόγους κερδοσκοπίας (φροντιστήρια). Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί με την θέσπιση προαγωγικών εξετάσεων, τουλάχιστον στην Β΄ Λυκείου, όπως οι σχεδιαζόμενες απολυτήριες με την θέσπιση της διαδικασίας των «ομάδων σχολείων», της κοινής θεματοδότησης και της απρόσωπης διόρθωσης των γραπτών. Η επιλογή αυτή θα οδηγούσε σε πραγματικό ενδιαφέρον και ουσιαστική διδασκαλία των μαθημάτων της τάξης αυτής, σε αντίθεση με την κατάσταση που παρατηρείται σήμερα.
- Θεωρούμε ότι απαιτούνται διευκρινήσεις σχετικά με τον τρόπο διδασκαλίας και εξέτασης του κοινού μαθήματος «Γλώσσα – Λογοτεχνία» όπως και στο μάθημα της Κοινωνιολογίας. Θα ήταν ιδιαίτερα χρήσιμη η έγκαιρη έκδοση αναλυτικών οδηγιών προς τους Εκπαιδευτικούς καθώς και η προώθηση στα σχολεία μερικών «δειγμάτων» θεμάτων εξετάσεων.
- Είναι απαραίτητο να ξεκινήσει άμεσα πρόγραμμα επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών. Αρχικά απαιτείται κύκλος ενημερώσεων για τις λεπτομέρειες του Νέου συστήματος και τον ρόλο των μηχανογραφικών του Οκτωβρίου και του Φεβρουαρίου. Επιπλέον χρειάζεται διευκρίνηση η διδασκαλία εξάωρων μαθημάτων προκειμένου –το εξάωρο- να μην αποτελέσει αφορμή επίλυσης καταιγισμού ασκήσεων και μόνο. Ακόμα απαιτείται να γίνει συγκεκριμένο το περιεχόμενο και η αξία της ώρας «συνεργασίας» προκειμένου να μην εκφυλιστεί σε μία ακόμα ώρα διδασκαλίας.
- Δεν συμφωνούμε με την ΜΗ υποχρεωτική εισαγωγή (και υποχρεωτική εξέταση στις Πανελλαδικές) εργαστηριακών ασκήσεων αλλά και ανάλογων δραστηριοτήτων στα Θεωρητικά μαθήματα. Οι εργαστηριακές ασκήσεις θα μπορούσαν να είναι ένα μίγμα πραγματικών και εικονικών ασκήσεων, ενώ τα Θεωρητικά μαθήματα θα μπορούσαν να εμπλουτισθούν με νέες ουσιαστικές δραστηριότητες όπως για παράδειγμα η Μουσειακή Εκπαίδευση, η πρακτική εξάσκηση στην συλλογή δεδομένων και επεξεργασίας ερωτηματολογίων στο πλαίσιο της Κοινωνιολογίας κ.α.
- Ίσως ένα ιδιαίτερα κρίσιμο κομμάτι που συνδέεται με την πρόσβαση των νέων μας στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και κατ’ επέκταση στην αγορά εργασίας είναι η ακαδημαϊκή και ψυχοσυναισθηματική τους στήριξη που αγνοείται δραματικά στο σημερινό σχολείο, ώστε να προβούν στις κατά το δυνατόν ορθότερες επιλογές. Κάθε εκπαιδευτική μεταρρύθμιση πρέπει να έχει στην καρδιά της, όχι μηχανιστικές αλλαγές, αλλά το παιδί. Όπως καταδείξαμε, η μεγαλύτερη τραγωδία του εξεταστικού συστήματος είναι πως η «ρουλέτα» των Πανελλαδικών Εξετάσεων κατασκευάζει φοιτητές που σπουδάζουν κατά 80-90% αντικείμενα που δεν επιθυμούν. Αυτό γεννά δυστυχισμένους φοιτητές και κακούς επαγγελματίες. Επομένως, αποτελεί αναγκαιότητα να συμβαδίσουν οι όποιες αλλαγές με ένα σταθερό σύστημα υποστήριξης των μαθητών Λυκείου-υποψήφιων φοιτητών από επαγγελματίες του Επαγγελματικού Προσανατολισμού και ειδικευμένους συμβούλους/κοινωνικούς λειτουργούς/ψυχολόγους, οι οποίοι θα αξιολογούν το συνολικό προφίλ του παιδιού (ικανότητες, δεξιότητες, απόδοση, συμπεριφορές) και θα το βοηθήσουν στο να επιλέξει μια ακαδημαϊκή/επαγγελματική οδό που θα ανταποκρίνεται στα δικά του θέλω και τις δυνατότητες κι όχι στην τυχαιότητα ενός απρόσωπου, γραφειοκρατικού συστήματος, ή στις απαιτήσεις των κοινωνικών στερεοτύπων.
