Κλαδικό Ινστιτούτο ΟΙΕΛΕ: Η ολοκλήρωση της βασικής φάσης των Πανελλαδικών Εξετάσεων απέδειξε, για μια ακόμη φορά, την ανορθολογικότητα και την ανεπάρκεια ενός θεσμού που δεν έχει καμιά σχέση με τις σύγχρονες εκπαιδευτικές ανάγκες

Με την ολοκλήρωση της πρώτης, αλλά βασικής, φάσης των Πανελλαδικών του 2022 μπορούμε να επαναλάβουμε την διαχρονική πεποίθησή μας αναφορικά με την ουσία τους.

Για μια ακόμα φορά επιβεβαιώνεται ο μοναδικός χαρακτήρας τους που δεν είναι άλλος από το να εξυπηρετήσει την ανάγκη του «φίλτρου» εισαγωγής στα ΑΕΙ. Ο ισχυρισμός αυτός θεμελιώνεται και από την ποιότητα των σημερινών θεμάτων της Φυσικής. Ένα μάθημα «φόβητρο» για τους υποψήφιους, που δυστυχώς διδάσκεται αφυδατωμένο από την ομορφιά της επιστημονικής αναζήτησης που το δημιούργησε. Τα ίδια τα θέματα αναφέρονται σε επιστημονικά προβλήματα που έχουν επιλυθεί από τα μέσα του 19^ου αιώνα! Δεν υπάρχει καμία στοιχειώδης αναφορά στα επιτεύγματα του 20^ου και του 21^ου αιώνα!

Πρόκειται για το αποτέλεσμα των αναχρονιστικών Προγραμμάτων Σπουδών, δηλαδή της ύλης που διδάσκεται στο Ελληνικό Λύκειο. Η πραγματικότητα αυτή είναι επιλογή όλων των Ελληνικών Κυβερνήσεων, οι οποίες προτιμούν να ασχοληθούν με το τεχνικό θέμα της διαλογής για τα ΑΕΙ και όχι με το ουσιαστικό θέμα: τι διδάσκουμε και πώς το διδάσκουμε στα παιδιά; Η προσπάθεια για την εφαρμογή Νέων Προγραμμάτων Σπουδών δεν υπόσχεται σοβαρή αλλαγή αυτής της πραγματικότητας δεδομένου ότι θα διατηρηθεί η «υπέρτατη ανάγκη» της τελικής εξέτασης στις Πανελλαδικές.

Θα αναφερθούμε και πάλι στο παράδειγμα των σημερινών θεμάτων της Φυσικής: Περισσότερα από 20 ερωτήματα, αλιευμένα από κάποια ειδικά θέματα της διδακτέας ύλης της Γ Λυκείου, επιβαρυμένα με μαθηματικές πράξεις και με σοβαρή υστέρηση στην αναζήτηση του εντοπισμού και της ερμηνείας των φυσικών φαινομένων. Ταυτόχρονα είναι πασίδηλη η διαχρονική «αγωνία» των θεματοδοτών για αριθμητικά δεδομένα που οδηγούν σε «ωραία» αριθμητικά αποτελέσματα. Χαρακτηριστικό του ανορθολογισμού το δείγμα από σημερινό θέμα της Φυσικής που δεν έχει καμιά σχέση με την πραγματικότητα του φυσικού κόσμου («η λεπτή ράβδος των 2 μέτρων μήκους και των 3 κιλών μάζας, που στερεώνεται από το μέσον της»)… Ανάλογα παραδείγματα βεβιασμένης ποσοτικοποίησης και εκπαιδευτικού ανορθολογισμού απαντώνται σε θέματα όλων των μαθημάτων. Μόνο μέλημα των εξεταζόντων, η στυγνή επιλογή μέσω ενός μετρήσιμου αποτελέσματος, ακόμη κι αν αυτό λίγο σχετίζεται με την εκπαίδευση ή με τις πραγματικές γνώσεις, δεξιότητες και ικανότητες των παιδιών.

Επαναλαμβάνουμε την διαφωνία μας με τον θεσμό του Πανελλαδικού διαγωνισμού, διότι για διαγωνισμό πρόκειται. Κάποια στιγμή οι εκπαιδευτικοί φορείς της Χώρας, κυρίως όμως το Υπουργείο Παιδείας, οφείλει να ανοίξει το τεράστιο θέμα του «πώς θα επεξεργαστούμε ένα διαφανές και αξιοκρατικό σύστημα επιλογής που δεν θα βασίζεται αποκλειστικά στις τέσσερις 3ωρες εξετάσεις, αλλά θα λαμβάνει υπόψη του όλη την πορεία κάθε παιδιού, τουλάχιστον στα 3 χρόνια του Λυκείου, και θα εμπλέκει στη διαδικασία και τα πανεπιστημιακά ιδρύματα».

Με λίγα λόγια, τα ερωτήματα που πρέπει να μας απασχολήσουν και να δώσουμε πειστικές απαντήσεις είναι:

• Διδασκαλία ή Εξετάσεις;
• Ουσιαστική Μάθηση ή εκγύμναση επίλυσης;
• Αποθήκευση ή ανακάλυψη της γνώσης;

Το Κλαδικό Ινστιτούτο της ΟΙΕΛΕ έχει ξεκινήσει και θα εντείνει το διάλογο με τους συναδέλφους, με άλλους συλλογικούς και επιστημονικούς φορείς, για να καταθέσει προτάσεις για ένα διαφορετικό, πιο δίκαιο σύστημα επιλογής φοιτητών που δεν θα καταργεί την προσωπικότητα και τις γνώσεις του μαθητή, ούτε το Λύκειο ως εκπαιδευτική βαθμίδα.