Δημόσια επιστολή απευθύνει η ΟΙΕΛΕ στην Υπουργό Παιδείας ζητώντας την αναθεώρηση του νόμου που ψήφισε και εφαρμόζει από τον Ιούλιο του 2020 για την ιδιωτική εκπαίδευση, καθώς οι συνέπειες της εφαρμογής του είναι οδυνηρές τόσο στη διαμόρφωση των εργασιακών σχέσεων όσο και στην ποιότητα των υπηρεσιών που παρέχουν τα ιδιωτικά σχολεία. Από την ημέρα εφαρμογής του νόμου, μέσα σε δύο χρόνια δηλαδή, το 30% του συνόλου των εκπαιδευτικών έχουν απομακρυνθεί (απολυθεί/παραιτηθεί) από τα ιδιωτικά σχολεία λόγω της ραγδαίας επιδείνωσης των εργασιακών σχέσεων, της άγριας εκμετάλλευσης από μεγάλο αριθμό ιδιοκτητών, της υπερεντατικοποίησης της δουλειάς τους χωρίς κανένα ηθικό και οικονομικό κίνητρο κ.λπ. Το νούμερο αυτό δεν έχει ιστορικό προηγούμενο στην ιδιωτική εκπαίδευση, ίσως και σε ολόκληρο τον ιδιωτικό τομέα. Η «Μεγάλη Φυγή» των εκπαιδευτικών προκαλεί έντονη ανησυχία σε μαθητές και σε γονείς που βλέπουν ότι το ιδιωτικό σχολείο μεταβάλλεται σε κέντρο διερχόμενων, χάνοντας την ποιότητα και το χαρακτήρα του. Θεωρούμε ότι, αν συνεχιστεί η ίδια κατάσταση, σε λίγο καιρό τα ιδιωτικά σχολεία θα αδυνατούν να βρουν προσωπικό σε κάποιες ειδικότητες και η ιδιωτική εκπαίδευση θα θυμίσει το χώρο του τουρισμού.
Ακολουθεί η επιστολή της Ομοσπονδίας:
Αξιότιμη Κυρία Υπουργέ,
Σε πρόσφατη συνέντευξή σας σε ειδησεογραφική ιστοσελίδα δηλώσατε πως, αν και είστε σταθερή στην άσκηση της πολιτικής σας, όταν διαπιστώνετε λάθη, θα παρεμβαίνετε προς διόρθωσή τους. Θεωρούμε πως έχει έρθει η ώρα να αναγνωρίσετε τις σοβαρές δυσλειτουργίες που έχει προκαλέσει στο χώρο της ιδιωτικής εκπαίδευσης η ψήφιση του Ν. 4713/2020 και να προχωρήσετε σε άμεσες παρεμβάσεις, ώστε να θεραπευτούν τα σημαντικά προβλήματα που η εφαρμογή του νόμου έχει προκαλέσει και τα οποία συνοπτικά θα αναφέρουμε στην προς εσάς επιστολή μας.
Οποιαδήποτε μεταρρύθμιση ψηφίζεται στη Βουλή για ζητήματα Παιδείας, θα πρέπει να έχει στην καρδιά της το παιδί, τη βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων εκπαιδευτικών υπηρεσιών, την προσπάθεια διασύνδεσης της εκπαίδευσης με τις ραγδαίες επιστημονικές και κοινωνικές αλλαγές. Για το λόγο αυτό στο χώρο της εκπαίδευσης απαιτούνται ανοιχτός, δημόσιος διάλογος και ευρείες συναινέσεις, όχι συντεχνιακές διευθετήσεις προς οποιαδήποτε πλευρά.
Η νομοθετική αλλαγή που ψηφίστηκε τον Ιούλιο του 2020 στη Βουλή για την ιδιωτική εκπαίδευση δεν χτίστηκε σε αυτή τη βάση. Στη συζήτηση στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων επετράπη να συμμετάσχουν μόνο 5 φορείς: τρεις (!) εργοδοτικοί, μια οργάνωση-φάντασμα γονέων (που σχηματίστηκε δύο ημέρες πριν τη συνεδρίαση της Επιτροπής και έκτοτε …αγνοείται) και η ΟΙΕΛΕ… Δεν λάβατε υπόψη καμιά από τις εκατοντάδες εποικοδομητικές παρατηρήσεις εκπαιδευτικών και πολιτών που καλόπιστα συμμετείχαν στην ψηφιακή διαβούλευση μέσω του opengov. Δεν αποδεχθήκατε ούτε μία από τις βελτιωτικές προτάσεις που σας κατέθεσε αντιπροσωπεία της ΟΙΕΛΕ μία μόλις ημέρα πριν την έναρξη της συζήτησης του σχεδίου νόμου στη Βουλή. Έτσι στο νόμο που ψηφίσατε περιέχονται ρυθμίσεις εξαιρετικά μονομερείς και άδικες που έχουν οδυνηρά αποτελέσματα στην ιδιωτική εκπαίδευση. Ενδεικτικά:
- Οι απολύτως ελεύθερες, χωρίς καμιά εποπτεία του Υπουργείου Παιδείας, απολύσεις έχουν δημιουργήσει κλίμα τρομοκρατίας στα σχολεία με αποτέλεσμα, μεταξύ πολλών άλλων, την καταπάτηση στοιχειωδών εργασιακών δικαιωμάτων, την αλλοίωση βαθμολογιών, την μέχρι εξάντλησης (ειδικά στα ιδιωτικά νηπιαγωγεία) εκμετάλλευση του εκπαιδευτικού προσωπικού, την απλήρωτη εργασία. Υπάρχουν περιπτώσεις απολύσεων που προκαλούν την κοινή γνώμη και καταπατούν τις εγχώριες και διεθνείς συνθήκες, καθώς οι εργοδότες εκμεταλλεύονται το γεγονός της αδυναμίας προσφυγής των εκπαιδευτικών στα δικαστήρια λόγω του χρονοβόρου και κοστοβόρου χαρακτήρα των διαδικασιών.
- Η «εθελοντική παραίτηση» από μέρος του ωραρίου χωρίς έλεγχο και προϋποθέσεις (όπως συμβαίνει με τις άδειες άνευ αποδοχών ή με τις κανονικές άδειες), με αποτέλεσμα δεκάδες ιδιωτικοί εκπαιδευτικοί να υποχρεώνονται με την απειλή της απόλυσης στη μείωση του ωραρίου τους.
- Η υποχρεωτική συμμετοχή του ιδιοκτήτη στο Σύλλογο Διδασκόντων, που επί της ουσίας έχει καταργήσει κάθε έννοια θεσμικής ομαλότητας και εσωτερικής δημοκρατίας στο σχολείο, καθώς με τον τρόπο αυτό ο Σύλλογος δεν λειτουργεί ελεύθερα και με διαφάνεια.
Οι διατάξεις του Νόμου 4713/2020 έχουν αλλάξει προς το χειρότερο το πρόσωπο της ιδιωτικής εκπαίδευσης. Η πιο εμφανής αλλαγή είναι η μαζική φυγή των εκπαιδευτικών από τα ιδιωτικά σχολεία. Με βάση τα στοιχεία που συγκεντρώσαμε σε 65 από τις 87 Διευθύνσεις Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης της χώρας που έχουν στην εποπτεία τους ιδιωτικά εκπαιδευτήρια, μόνο φέτος (από τον Ιανουάριο του 2022 μέχρι και πριν από ένα μήνα περίπου) έχουν απολυθεί πάνω από 600 και έχουν παραιτηθεί πάνω από 700 (!) ιδιωτικοί εκπαιδευτικοί. Με βάση συγκριτικά στοιχεία δικά μας και των Διευθύνσεων Εκπαίδευσης, από τον Ιούλιο του 2020 μέχρι και σήμερα, ο συνολικός αριθμός των απολύσεων και παραιτήσεων ξεπερνά τις 2.500, δηλαδή ποσοστό περίπου 30% του συνόλου των ιδιωτικών εκπαιδευτικών της χώρας που είναι δηλωμένοι στο MySchool!! Τα νούμερα αυτά δεν έχουν κανένα ιστορικό προηγούμενο στο χώρο της ιδιωτικής εκπαίδευσης, ίσως και στο σύνολο του ιδιωτικού τομέα για ένα διάστημα 2,5 ετών.
Η πραγματικότητα είναι πως το ιδιωτικό σχολείο επί των ημερών σας δεν είναι το καλό σχολείο που, σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, «ωριμάζει μαζί με το προσωπικό του». Είναι ένα κέντρο διερχόμενων εκπαιδευτικών με μοιραία κατάληξη τα επόμενα χρόνια την πτώση της ποιότητας των παρεχόμενων εκπαιδευτικών υπηρεσιών, καθώς οι εξοντωμένοι εκπαιδευτικοί σε ένα ιδιωτικό σχολείο χωρίς καλές εργασιακές σχέσεις, χωρίς διαφάνεια στη λειτουργία του, χωρίς αρχές, δεν θα το αντιμετωπίζουν ως ευκαιρία σταδιοδρομίας, αλλά ως ευκαιριακό σταθμό ανάγκης μέχρι να βρεθεί κάτι καλύτερο. Ήδη σε πολλά ιδιωτικά σχολεία γονείς και μαθητές εκφράζουν την απορία και την ανησυχία τους για τις συνεχείς αλλαγές στο εκπαιδευτικό προσωπικό, αλλαγές που ναρκοθετούν την απαιτούμενη σταθερότητα και συνέχεια στην εκπαιδευτική ζωή και πλήττουν την ποιότητα του σχολείου. Οφείλουμε να τονίσουμε εδώ ότι δεν είναι ομοιόμορφο το ρεύμα φυγής των εκπαιδευτικών από το χώρο της ιδιωτικής εκπαίδευσης. Αν μελετήσετε τα στοιχεία κυρίως των παραιτήσεων, θα διαπιστώσετε πως στα περισσότερα σοβαρά ιδιωτικά σχολεία οι «διαρροές» προσωπικού είναι μηδαμινές. Και τούτο, διότι οι εργαζόμενοι τυγχάνουν καλής μεταχείρισης, σεβασμού για το λειτούργημα που παρέχουν, έχουν κίνητρα και δεν βρίσκονται, όπως σε πολλά άλλα σχολεία, αντιμέτωποι με συνθήκες bullying και mobbing.
Πολλοί ιδιοκτήτες ιδιωτικών σχολείων θα ισχυριστούν ότι όλοι όσοι φεύγουν, το κάνουν για να διοριστούν στο δημόσιο, γεγονός που δεν είναι αληθές. Σε έρευνά μας σε ένα από τα μεγαλύτερα ιδιωτικά σχολεία της χώρας στην Ανατολική Αττική που έχει ένα τεράστιο ποσοστό αποχωρήσεων την τελευταία διετία λόγω των τραγικών εργασιακών σχέσεων, μόλις το 25% περίπου αποχώρησε για το δημόσιο. Η εικόνα είναι περίπου ανάλογη στα περισσότερα ιδιωτικά σχολεία.
Κυρία Υπουργέ,
Εμείς δεν θέλουμε ο χώρος της ιδιωτικής εκπαίδευσης να ακολουθήσει τα χνάρια του τουρισμού, αντιμετωπίζοντας τα επόμενα χρόνια μεγάλο πρόβλημα εξεύρεσης προσωπικού (ένα πρόβλημα που, όπως ίσως γνωρίζετε, ήδη παρατηρείται σε πολλά σχολεία και σε συγκεκριμένες ειδικότητες). Αντιθέτως, επιδιώκουμε η ιδιωτική εκπαίδευση να είναι χώρος παραμονής και όχι έξοδος κινδύνου για τους εκπαιδευτικούς, με καλές εργασιακές σχέσεις, με ηθικά και οικονομικά κίνητρα, με σοβαρή εποπτεία από την πολιτεία, με διαφάνεια, με επένδυση στην καινοτομία, με το βλέμμα στραμμένο στις νέες επιστημονικές εξελίξεις.
Αν πράγματι είναι στις προθέσεις σας η θεμελίωση ενός ιδιωτικού σχολείου ποιότητας με προτεραιότητα το μαθητή κι όχι τον επιχειρηματία και τα συμφέροντά του, τότε θα πρέπει με γενναιότητα να ανοίξετε το διάλογο με τους εμπλεκόμενους φορείς για αλλαγές στο νομοθέτημά σας. Η ΟΙΕΛΕ έχει προτείνει συγκεκριμένες αλλαγές τόσο για τις απολύσεις όσο και για την «εθελοντική» παραίτηση από το ωράριο, αλλαγές που είναι ορθολογικές, δεν έχουν συντεχνιακό πρόσημο και που πολλοί σοβαροί ιδιοκτήτες/διοικήσεις σχολείων δεν θα έχουν κανένα πρόβλημα να τις αποδεχθούν, γνωρίζοντας ότι θα συμβάλλουν στην κατεύθυνση της αποκατάστασης νόμιμων και ομαλών συνθηκών λειτουργίας στο χώρο μας.
Είναι πλέον στο χέρι σας.
