Το ΔΣ της ΟΙΕΛΕ μελέτησε τις προτεινόμενες διατάξεις που καταθέτει προς ψήφιση το Υπουργείο Εργασίας και αποφάσισε να καταθέσει στο δημόσιο διάλογο τις ακόλουθες απόψεις:
Το σχέδιο νόμου που καταθέτει τις επόμενες ημέρες στη Βουλή η κυβέρνηση Μητσοτάκη δια του Υπουργού Εργασίας Κ. Χατζηδάκη, παρά την άχαρη επικοινωνιακή προσπάθεια να παρουσιαστεί ως «εργασιακός παράδεισος» με δήθεν 4ήμερες απασχολήσεις και προστασία της εργασίας, απηχεί τις πιο ακραίες, απαρχαιωμένες και ξεπερασμένες αντιλήψεις κατάλυσης θεμελιωδών δημοκρατικών ελευθεριών και ατομικών δικαιωμάτων που επέβαλε σε τμήμα του δυτικού κόσμου η νεοφιλελεύθερη ηγεμονία. Η δυνατότητα της συλλογικής διαπραγμάτευσης και της σύναψης συλλογικών συμβάσεων, το δικαίωμα του συνδικαλίζεσθαι ελεύθερα και αυτόνομα, ο έλεγχος στοιχειωδών ανθρώπινων και εργασιακών δικαιωμάτων από την πολιτεία για να αποτραπεί η εργοδοτική αυθαιρεσία καταπατώνται στο όνομα ενός κίβδηλου «φιλελευθερισμού» που θέτει ως μοναδική προτεραιότητα την ασύδοτη λειτουργία της αγοράς και την εξυπηρέτηση του ΣΕΒ και ενός μικρού αριθμού ισχυρών επιχειρηματιών που εδώ και δεκαετίες λειτουργούν παρασιτικά, απομυζώντας κρατικούς πόρους.
Στόχος τους, η μετατροπή της χώρας σε ειδική οικονομική ζώνη, της αγοράς εργασίας σε ανοχύρωτο χώρο χωρίς εποπτεία, των συνδικάτων σε φιλήσυχες λέσχες παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών, των συνδικαλιστών σε εργοδοτικούς γκαουλάιτερ και των εργαζόμενων σε είλωτες χωρίς δικαιώματα, χωρίς ωράριο, χωρίς αξιοπρεπείς αποδοχές, έρμαια στα χέρια των εργοδοτών.
Φυσικά, η κατάθεση του νομοσχεδίου Χατζηδάκη δεν έρχεται ως κεραυνός εν αιθρία. Αντλεί, όπως προαναφέρθηκε, την ιδεολογική του έμπνευση από τις θατσερικές αντιμεταρρυθμίσεις και από τις νεοφιλελεύθερες και σοσιαλφιλελεύθερες αντεργατικές παρεμβάσεις σε πολλές χώρες της Ευρώπης, ενώ κορυφώνει την ισοπέδωση των εργασιακών σχέσεων (κατάργηση συλλογικών συμβάσεων, υποκατώτατος μισθός κ.λπ.) που επεβλήθησαν την προηγούμενη δεκαετή περίοδο των Μνημονίων.
- Η παράκαμψη των συλλογικών συμβάσεων
Βασική αρχή της φιλοσοφίας του σχεδίου νόμου είναι η δήθεν «ελεύθερη» διαπραγμάτευση εργοδότη-εργαζόμενου σε σχέση με τη διευθέτηση εργασίας. Με γνώμονα ότι πάνω από το 90% των επιχειρήσεων στη χώρα είναι μικρές, με λιγότερους από 10 εργαζόμενους, επομένως δεν καλύπτονται συνδικαλιστικά παρά μόνο με συλλογικές συμβάσεις (που πλέον δεν υπάρχουν), η διευθέτηση του χρόνου εργασίας ανατίθεται στη «συνεννόηση» του εργοδότη με τον εργαζόμενο. Η κυβέρνηση προωθεί εύσχημα την αντικατάσταση κάθε συλλογικής συμφωνίας από την ατομική ρύθμιση, γνωρίζοντας καλά πως η σχέση των δύο μερών είναι ετεροβαρής και πως τα συνδικάτα αποτελούν το μόνο βραχίονα υπεράσπισης των εργαζόμενων.
Έτσι, το ήδη καταργημένο σε μεγάλο τμήμα του ιδιωτικού τομέα 8ωρο θα μετατραπεί σε 10ωρο (και 12ωρο) και μάλιστα όχι για κομμάτι του χρόνου εργασίας (η περίφημη διευθέτηση για να μαζέψει ο εργαζόμενος τις ελιές του) αλλά για το σύνολο αυτής. Επιπλέον, επεκτείνεται η 7ήμερη λειτουργία σε πλήθος κλάδων, καθιστώντας τη ζωή των εργαζόμενων εφιάλτη. Από τη μακρά χείρα Χατζηδάκη δεν θα γλίτωνε ούτε ο χώρος της ιδιωτικής εκπαίδευσης. Με την (δήθεν) δήλωση στην (ανύπαρκτη πια) Επιθεώρηση Εργασίας, οι «κολλητοί» του Υπουργού Εργασίας σχολάρχες θα στήνουν opendays, Bazaars, σχολικά πάρτι, γυμναστικές επιδείξεις, εξετάσεις πιστοποίησης κ.λπ. υποχρεώνοντας τους ιδιωτικούς εκπαιδευτικούς σε σχεδόν μόνιμη, χωρίς αμοιβή, παράνομη κυριακάτικη εργασία.
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη χαρίζει εκατοντάδες χιλιάδες ώρες δωρεάν εργασίας στους φίλους της και καταδικάζει σε έναν άνευ προηγουμένου για ευρωπαϊκή χώρα (με την εξαίρεση, ίσως, της Βουλγαρίας) Μεσαίωνα τους εργαζόμενους.
- Η κατάργηση του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας
Η τερατώδης σύλληψη της διευθέτησης των ωρών εργασίας και της νομιμοποίησης (δήθεν μερικώς) του 10ωρου μέσω της κυριαρχίας των ατομικών συμβάσεων απαιτεί την εκθεμελίωση της κρατικής εποπτείας, ώστε κάθε καταγγελία για εργοδοτική αυθαιρεσία να μην μπορεί να ελεγχθεί. Με μια χειρουργική κίνηση ο Υπουργός Εργασίας μετατρέπει τον ΣΕΠΕ σε «Ανεξάρτητη Αρχή», γνωρίζοντας ότι η απομάκρυνση του Σώματος από το φυσικό του χώρο και η ανάθεση της εποπτείας σε πλήρως ελεγχόμενες από την κυβέρνηση – και εντελώς αποδυναμωμένες – δομές, θα μονιμοποιήσει το 10ωρο και τις απλήρωτες υπερωρίες ως τη μόνη πραγματικότητα στους χώρους εργασίας.
Αντιστοίχως, κανείς δεν θα μπορεί να ελέγξει, φυσικά, την ανελέητη εκμετάλλευση της διαδικτυακής εργασίας και την καταστρατήγηση του δικαιώματος της αποσύνδεσης. Όπως δεν έκαναν σχεδόν τίποτε οι εποπτικοί φορείς της πολιτείας στις περιπτώσεις εικονικών αναστολών εργασίας (γνωστό το απολύτως εκτεταμένο φαινόμενο στα φροντιστήρια και στα κέντρα ξένων γλωσσών) και στην παράνομη διαδικτυακή απασχόληση των εκπαιδευτικών, την ώρα που οι επιτήδειοι εργοδότες κατάκλεβαν εργαζόμενους, γονείς και κράτος, το ίδιο και χειρότερο επίπεδο ασυδοσίας θα απολαμβάνουν οι εκλεκτοί της κυβέρνησης με την κατάργηση της Επιθεώρησης Εργασίας.
- Η απόλυση είναι πλέον ευκολότερη από ποτέ
Σε μια ακόμη επικοινωνιακή διαστρέβλωση (από αυτές που συνηθίζει η κυβέρνηση χρησιμοποιώντας τα φίλια ΜΜΕ), αναφέρεται πως «επεκτείνεται η προστασία από την απόλυση». Στις κατηγορίες που – υποτίθεται ότι – προστατεύονται, προστίθενται κάποιες που ποτέ δεν πρόκειται κανείς να καταγγείλει, εξετάσει ή ελέγξει (διαδικτυακά εργαζόμενους), ενώ από τις ήδη προστατευμένες, αφαιρείται άρρητα μία που ενδιαφέρει ιδιαίτερα κυβέρνηση και εργοδότες: οι εκπρόσωποι των εργαζόμενων.
Όμως η πιο οδυνηρή αλλαγή για τις απολύσεις προκύπτει από την αλλοίωση του υφιστάμενου καθεστώτος για την καταχρηστική καταγγελία σύμβασης και τη διάλυση κάθε νόμιμης λειτουργίας στο χώρο εργασίας. Μέχρι σήμερα, ο εργοδότης υποχρεωνόταν να επαναπροσλάβει τον εργαζόμενο που προσέφυγε στα δικαστήρια και δικαιώθηκε, διότι η απόλυσή του κρίθηκε καταχρηστική σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 281 του Αστικού Κώδικα. Τώρα, πλέον, η επαναπρόσληψη καθίσταται σχεδόν αδύνατη, καθώς στα δικαστήρια με αίτηση του εργαζόμενου ή του εργοδότη (είναι εύλογο ότι αυτό θα γίνεται σχεδόν πάντοτε με αίτημα των εργοδοτών) η επαναπρόσληψη «αντικαθίσταται» με την καταβολή «επιπλέον αποζημίωσης» εάν και εφόσον το σηκώνουν τα οικονομικά της επιχείρησης! Εν ολίγοις, καταχρηστικές συμπεριφορές του εργοδότη όπως βίαιες ή εκβιαστικές συμπεριφορές, απλήρωτη εργασία, εκδικητική αντιμετώπιση προσωπικών διαφορών ή ακόμη και των πολιτικών-ιδεολογικών αντιλήψεων του εργαζόμενου επιβραβεύονται με την άνετη απόλυσή του και χωρίς κανένα κόστος! Τέλος, δεν πρέπει να ξεχνάμε την «προστατευτική» για τους εργαζόμενους ρύθμιση που επιτρέπει στον εργοδότη να προχωρήσει σε καταγγελία σύμβασης, ακόμη κι αν δεν έχει καταβάλει τη νόμιμη αποζημίωση, όπως ίσχυε μέχρι σήμερα!
Η φεουδαρχία επιστρέφει στη χώρα της ολιγαρχικής διαφθοράς και μάλιστα ενδεδυμένη το μανδύα του ψευδοφιλελευθερισμού.
- Καταργείται ουσιαστικά το δικαίωμα στον αυτόνομο συνδικαλισμό
Με τη θέσπιση του ηλεκτρονικού μητρώου, τα συνδικάτα και τα μέλη τους τίθενται υπό τον άμεσο κίνδυνο της παραβίασης των ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων στελεχών και μελών τους, καθώς θεωρούμε ότι η διαχείριση των δεδομένων από τη συγκεκριμένη πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Εργασίας σημαίνει ουσιαστικά γνωστοποίηση των στοιχείων μας στους εργοδότες. Δεν είναι, άλλωστε, μακρινή, η επί εποχών τρόικα διαρροή των δεδομένων δεκάδων συναδέλφων συνδικαλιστών από το Πρωτοδικείο στους φροντιστηριάρχες, οι οποίοι φρόντισαν να τα δημοσιοποιήσουν μάλιστα και στο διαδίκτυο (στην περίφημη ιστοσελίδα ΑντιΣΕΦΚ που κατέβηκε μετά από παρέμβασή μας στην Υπηρεσία Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος). Περιττό να σημειωθεί ότι η συντριπτική πλειονότητα των συναδέλφων δεν ξαναβρήκε ποτέ δουλειά, μπαίνοντας στην ιδιότυπη «μαύρη λίστα» όπου καταχωρούνται όσοι διεκδικούν τα στοιχειώδη: ασφάλιση, νόμιμο μισθό, ασφαλείς συνθήκες εργασίας. Καταργείται, δε, ουσιαστικά το δικαίωμα της απεργίας, ειδικά στις ΔΕΚΟ, καθώς το ποσοστό του «προσωπικού ασφαλείας» προσεγγίζει σχεδόν το μισό αριθμό των εργαζόμενων.
Όπως προαναφέρθηκε, πλέον οι εκπρόσωποι των εργαζόμενων βρίσκονται αντιμέτωποι με την ελεύθερη απόλυση, σε μια πρωτοφανή για τα ευρωπαϊκά δεδομένα ρύθμιση. Ενώ δήθεν το καθεστώς εποπτείας των απολύσεων των συνδικαλιστών τίθεται στο ίδιο πλαίσιο προστασίας των …εγκύων (που όμως έχουν ισχυρές δικλείδες ασφαλείας για ιατρικούς λόγους), οι εκπρόσωποι των εργαζόμενων πλέον θα απολύονται ελεύθερα για «βάσιμο λόγο», μια έννοια εντελώς αόριστη που βοηθά κάθε εργοδότη να τη χρησιμοποιήσει. Μέχρι πρότινος ίσχυε για συνδικαλιστές επιτροπή ελέγχου στα πρότυπα των χωρών της Ε.Ε. που εξέταζε την απόλυση σχεδόν άμεσα και γνωμοδοτούσε. Τώρα η καταγγελία σύμβασης θα παραπέμπεται στα δικαστήρια. Από την εμπειρία μας σε τέτοιες υποθέσεις, ο χρόνος εξέτασης, ιδίως αν υπάρξουν εφέσεις, μπορεί να φτάσει ακόμη και τα 7-8 χρόνια, ενώ το κόστος της δικαστικής διαμάχης είναι αδύνατο να το σηκώσει οποιοσδήποτε εργαζόμενος. Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι η ρύθμιση αυτή πάει πολύ πέρα και από τις αντίστοιχες διατάξεις του νεοφιλελεύθερου βρετανικού εργατικού δικαίου που ο κ. Χατζηδάκης αντιγράφει, διότι η καταγγελία σύμβασης συνδικαλιστή (ή όποιου εργαζόμενου) εξετάζεται από τριμελή επιτροπή (Employment Tribunal) με τη συμμετοχή ενός δικαστή, του εκπροσώπου των εργαζόμενων και του εκπροσώπου των εργοδοτών η οποία γνωμοδοτεί για τη νομιμότητα της απόλυσης σε πολύ σύντομο χρόνο και, το σημαντικότερο, χωρίς οικονομική επιβάρυνση για τον εργαζόμενο!
Με τη συγκεκριμένη ρύθμιση είναι βέβαιο πως σε μερικά χρόνια θα έχουν απολυθεί σχεδόν όλα τα μαχητικά συνδικαλιστικά στελέχη, ιδίως στον ιδιωτικό τομέα, και το μόνο είδος «συνδικαλιστή» που θα επιβιώσει είναι ο εργοδοτικός συνδικαλιστής, ο πιο σκληρός θεματοφύλακας των συμφερόντων του «αφεντικού» του.
Συμπερασματικά
Η παρέμβαση της κυβέρνησης Μητσοτάκη στα εργασιακά είχε προαναγγελθεί. Τόσο προεκλογικά, όταν ο νυν Πρωθυπουργός έταζε σε παραβατικούς επιχειρηματίες του τουρισμού ότι θα πάψουν οι «ενοχλητικοί» έλεγχοι νομιμότητας από την Επιθεώρηση Εργασίας όσο και μετεκλογικά, όταν η πρώτη ουσιαστική νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης αφορούσε στην κατάργηση της αιτιολόγησης των απολύσεων και στην ουσιαστική κατάργηση της διαιτησίας που εκμηδενίζει την πιθανότητα κατάρτισης συλλογικών συμβάσεων. «Λαγός» του εργασιακού νομοσχεδίου ήταν ο νόμος-καρμανιόλα της Υπουργού Παιδείας Κεραμέως για την ιδιωτική εκπαίδευση, όπου περιέχεται η μετατροπή του ιδιωτικού εκπαιδευτικού σε εργασιακό λάστιχο, όπου νομιμοποιείται η δήθεν εθελοντική μεταβολή των όρων εργασίας του, όπου θεσμοθετείται η χωρίς καμιά αξιολογική διαδικασία και αιτία απόλυση.
Κοινός παρονομαστής όλων, η εξάρτηση της κυβέρνησης από τους ολιγάρχες και τους παρασιτικούς χρηματοδότες της, οι οποίοι φιλοδοξούν να συνεχίσουν να πλουτίζουν ληστεύοντας τα δημόσια ταμεία και τους εργαζόμενους. Κάθε πολίτης, κάθε εργαζόμενος οφείλει να δει πέρα από την καλά οργανωμένη διαφημιστική εκστρατεία του Υπουργείου Εργασίας και να αντιληφθεί πως πίσω από τα παραπλανητικά συνθήματα περί δήθεν φιλεργατικού νομοσχεδίου κρύβεται η χειρότερη παρέμβαση στα εργασιακά δικαιώματα από την περίοδο της Χούντας, χειρότερη και από τις μνημονιακές παρεμβάσεις που έγιναν με τις ευλογίες του ΔΝΤ.
Καλούμε κάθε ιδιωτικό εκπαιδευτικό και κάθε εργαζόμενο να δώσει τη μάχη κατά του σχεδίου νόμου Χατζηδάκη που καταδικάζει τον κόσμο της εργασίας σε μόνιμη και απόλυτη οικονομική, ηθική και εργασιακή εξαθλίωση, που συνεχίζει το δρόμο της ακραίας εκμετάλλευσης των αδύναμων και που διευρύνει ακόμη περισσότερο τις ανισότητες. Το οφείλουμε πάνω απ’ όλα στη νέα γενιά που θα υποχρεωθεί να βρει το δρόμο της στο μέλλον μέσα από τα ερείπια που αφήνει πίσω της η ακραία νεοφιλελεύθερη διακυβέρνηση Μητσοτάκη.
Η ΟΙΕΛΕ δηλώνει ότι συμμετέχει σε κάθε δράση και κινητοποίηση που θα αποφασιστεί πριν και κατά τη διάρκεια της ψήφισης του εκτρώματος Χατζηδάκη και θα αποφασίσει σε έκτακτες συνεδριάσεις του ΔΣ της για τη συμμετοχή σε απεργιακές κινητοποιήσεις.
